કોઈનાં આંસુ લૂછવા દોડી જઈએ એ જ જીવનની સાર્થકતા

જીવનને લીલુંછમ રાખતી હૃદયની લાગણીઓને વાચા આપતા રહેવાનું શિક્ષણ જાણે કે લુપ્તપ્રાય થઈ રહ્યું છે

પ્રતીકાત્મક તસવીર (તસવીર સૌજન્યઃ એઆઇ)

મેં અરીસામાં જોયું.

મારું પ્રતિબિંબ ધૂંધળું જણાતાં મેં અરીસો લૂછ્યો.

છતાં પ્રતિબિંબ તો ધૂંધળું જ.

મેં મારા ચહેરાને લૂછ્યો.

એ પછી પણ પ્રતિબિંબ તો ધૂંધળું જ.

હું અકળાયો.

ઓહ! હવે શું લૂછવું?

ત્યારે ભીતરથી પ્રશ્નરૂપે ઉત્તર મળ્યો.

તેં કોઈનાં આંસુ લૂછ્યાં છે?

કો’ક અજ્ઞાત કવિની આ પંક્તિઓ એટલો જ સંદેશ આપે છે કે ઉત્તમ એવા આ જીવનમાં આપણે કોઈનીયે આંખમાંથી આંસુ ન પડાવીએ એટલામાત્રથી આપણું કામ પતી જતું નથી. ના, કામ તો હજી પણ બાકી છે. કોઈ પણ કારણસર કો’કની આંખો આંસુ વહાવી રહ્યાનું આપણા ખ્યાલમાં જો આવે છે તો એ આંસુ લૂછવા આપણે દોડી જઈએ એ જ આ જીવન પામ્યાની સાર્થકતા છે.

દુઃખ સાથે કહેવું પડે છે કે છેક મંગળના ગ્રહને આંખ દ્વારા જોઈ લેવાનો પ્રયાસ જે યુગમાં ચાલી રહ્યો છે એ યુગમાં અન્યની આંખમાંથી પડી રહેલાં આંસુને કાં તો સાચાં માનવાનું મન ન થાય અથવા તો એ આંસુની અવગણના જ કરતા રહેવાનું મન થયા કરે એવી મનોવૃત્તિ આજે બહુજનવર્ગની થઈ રહી છે.

ભોગપ્રચુર જીવનશૈલી, સંપત્તિને અપાઈ ગયેલું બેસુમાર મહત્ત્વ, બુદ્ધિની જ સર્વત્ર બોલબાલા અને ભરપૂર પ્રચારયુગ.

આ તમામ પરિબળોએ હૃદયની ભાષાને જાણે કે Out of date કરી નાખી છે. શરીરને ધબકતું રાખવાના, હૃદયને સાબૂત રાખવાના ઉપાયો દર્શાવતા લેખોથી છાપાંઓ અને મૅગેઝિનો ફાટ-ફાટ થઈ રહ્યાં છે, પરંતુ જીવનને લીલુંછમ રાખતી હૃદયની લાગણીઓને વાચા આપતા રહેવાનું શિક્ષણ જાણે કે લુપ્તપ્રાય થઈ રહ્યું છે. બાળમંદિરોથી માંડીને યુનિવર્સિટીઓમાં ચાલતા અભ્યાસક્રમને તમે તપાસી જાઓ, ચપરાસીથી માંડીને વડા પ્રધાન સુધીના જીવનમાં તમે ડોકિયું કરી જુઓ, હૃદયની લાગણીની ભાષા નહીં તો તમને વાંચવા-સાંભળવા મળે કે નહીં તમને અનુભવવા મળે. એનો અર્થ એ નથી કે અપવાદ નથી. ખૂણેખાંચરે એવા આત્માઓ છે જેમની પાસે આજેય હૃદયની ભાષા ધબકે છે. તેમનો આદર કરવાનું ચૂકતા નહીં.