18 July, 2025 06:57 AM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
દ્રૌપદી મુર્મૂ (ફાઈલ તસવીર)
વાર્ષિક સ્વચ્છતા સર્વેક્ષણમાં ઈન્દોર સતત આઠમીવાર સૌથી સ્વચ્છ શહેરોમાં મોખરે રહ્યું. ત્યાર બાદ સૂરત અને નવી મુંબઈનું સ્થાન ત્રીજા નંબરે રહ્યું. 3-10 લાખ જનસંખ્યા સ્ક્વેરમાં ચંદીગઢ સૌથી સ્વચ્છ શહેર રહ્યું, ત્યાર બાદ નોએડા અને ઉજ્જૈનનું સ્થાન રહ્યું. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મૂએ અહીં આયોજિત કાર્યક્રમમાં વિજેતાઓને પુરસ્કાર આપ્યા.
કેન્દ્ર સરકારના વાર્ષિક સ્વચ્છતા સર્વેક્ષણમાં ઇન્દોરને સતત આઠમીવાર ભારતના સૌથી સ્વચ્છ શહેરનો ખિતાબ આપવામાં આવ્યો. એ જ રીતે સૂરતને બીજું સ્થાન મળ્યું. આ પહેલા મધ્ય પ્રદેશનું ઇન્દોર શહેર સતત સાત વાર દેશના સૌથી સ્વચ્છ શહેર બનવાનો ખિતાબ હાંસલ કરી ચૂક્યું છે. આ વખતે ઇન્દોરને સ્વચ્છતા સર્વેક્ષણ 2024-25ની સુપર લીગમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. સુપર લીગમાં ફક્ત તે 23 શહેરોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો, જે અત્યાર સુધી હાથ ધરાયેલા સર્વેક્ષણોમાં પ્રથમ, બીજા કે ત્રીજા ક્રમે રહ્યા છે.
ઇન્દોરે સુપર લીગ 2024-25 પણ જીત્યું છે. ૧૦ લાખથી વધુ વસ્તી ધરાવતા શહેરોની શ્રેણીમાં ગુજરાતનું અમદાવાદ સૌથી સ્વચ્છ શહેર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે કેન્દ્ર સરકારે ૨૦૩૬ના ઓલિમ્પિક ગેમ્સ માટે અમદાવાદની પસંદગી કરી છે. એટલું જ નહીં, કેન્દ્ર સરકારે સત્તાવાર રીતે અમદાવાદ માટે દાવો કર્યો છે. ગુજરાતના વડોદરાને એકંદરે ૧૮મો ક્રમ મળ્યો છે. ગયા વર્ષે આ શહેર ૩૩મા ક્રમે હતું, જોકે આ પહેલા વડોદરા સ્વચ્છતામાં આઠમા ક્રમે પહોંચી ગયું છે.
સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ 2024-25 પુરસ્કારો રજૂ કરવામાં આવ્યા
સર્વેક્ષણના પરિણામો ગુરુવારે જાહેર કરવામાં આવ્યા. રાષ્ટ્રીય રાજધાનીના વિજ્ઞાન ભવનમાં ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય (MoHUA) દ્વારા આયોજિત એક સમારોહમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ 2024-25 પુરસ્કારો રજૂ કર્યા. કેન્દ્રીય ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી મનોહર લાલ અને અન્ય લોકોએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી.
4,500 થી વધુ શહેરોને આવરી લેવામાં આવ્યા
સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, `સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ` મિશનનો ઉદ્દેશ્ય મોટા પાયે નાગરિકોની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. આ સાથે, સમાજના તમામ વર્ગોમાં જાગૃતિ લાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે જેથી નગરો અને શહેરોને રહેવા માટે વધુ સારી જગ્યાઓ બનાવી શકાય. નવમા વર્ષમાં પ્રવેશતા, સ્વચ્છ સર્વેક્ષણે સ્વચ્છતા, કચરા વ્યવસ્થાપન અને સેવા વિતરણનું મૂલ્યાંકન કર્યું. તેમાં 10 પરિમાણો અને 54 સૂચકાંકોનો ઉપયોગ કરીને 4,500 થી વધુ શહેરોને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા.
`ઇચ વન-ક્લીન વન`ની નવી પહેલ
કેન્દ્રીય મંત્રી મનોહર લાલે કહ્યું કે દરેક શહેરની આ ઈચ્છા હોય છે કે તે આગળ રહે. એ સારું છે, પણ હવે મંત્રાલય એક નવી પહેલ શરૂ કરી રહ્યું છે. આમાં સારી રેન્ક હાંસલ કરનારા શહેરોને ઓછી રેન્ક મેળવનારા શહેરોને સાથે લાવવાના રહેશે. તેમણે કહ્યું કે મંત્રાલય તરફથી નવી પહેલ સ્વસ્છ સિટી પાર્ટનરશિપ શરૂ કરી રહ્યું છે. આ `ઈચ વન ટીચ વન`ના બેઝ પર `ઈચ વન ક્લિન વન` છે. તેમણે કહ્યું કે હવે દેશ સ્વચ્છ ભારત સંપન્ન ભારતના મંત્રથી આગળ વધી રહ્યો છે. સૂરતને એવૉર્ડ સમારોહમાં જ્યાં બેસ્ટ સિટી ઈન સૉલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ માટે એવૉર્ડ મળ્યો તો નવી મુંબઈને સારા સિટીઝન ફીડબૅક માટે સન્માનિત કરવામાં આવ્યું. અમદાવાદની મોટા શહેરમાં સૌથી સાફ શહેરની પસંદગી થવા પર ગુજરાતના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી ઋષિકેશ પટેલે આનંદ વ્યક્ત કર્યો. ગુજરાતના ત્રણ શહેર સ્વચ્છ સર્વેક્ષણ 2024-2025માં ચમક્યા છે. આમાં અમદાવાદ, સૂરત અને ગાંધીનગર સામેલ છે.