Health Funda: શિયાળામાં પણ પાણી પીવું ખુબ જ જરુરી છે; ઉનાળાની જેમ શિયાળામાં પણ ડિહાઇડ્રેશનની થઈ શકે છે સમસ્યા; શિયાળામાં હાઇડ્રેટેડ રહેવું કેટલું જરુરી છે તેનું મહત્વ સમજાવે છે ડૉ. રિશિતા બોચિયા જોષી
તસવીર ડિઝાઇનઃ કિશોર સોસા
સુંદર અને ટકાઉ ઘર બનાવવા મજબૂત પાયો, સારી અને યોગ્ય સામગ્રી તેમજ કુશળ કામદારોની જરૂર પડે છે તેમ આપણા શરીરનું સર્વાંગી સ્વાસ્થ્ય જળવાય તે માટે ખોરાક, કસરત અને મનની સ્વસ્થતા જરૂરી છે. ખોરાક આપણા શરીરને ઊર્જા આપે છે. નિયમિત કસરત શરીરને મજબૂત બનાવે છે, સાથે સાથે મનને તેજ અને તણાવમુક્ત રાખે છે. આમ સર્વાંગી સ્વાસ્થ્ય માટે તન અને મન બન્ને સ્વસ્થ હોવા ખૂબ જરુરી છે. સોશ્યલ મીડિયા જ્યારે આંગળીના ટેરવે છે ત્યારે સરળતાથી માહિતી મળી જાય કે, સર્વાંગી સ્વાસ્થ્ય માટે શું ખાવું જોઈએ? ડાયટિંગમાં કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું? કઈ કસરત કરવી જોઈએ? માનસિક શાંતિ માટે શું જરુરી છે? વગેરે વગેરે બધી જ માહિતી મળી જાય છે. પરંતુ વ્યક્તિ દીઠ દરેક બાબત જુદી-જુદી હોય છે. પણ સર્વાંગી સ્વાસ્થ્યને લગતી કેટલીક બાબતો બહુ કૉમન હોય છે. તમને મૂંઝવણ થતી હોય કે સુખાકારી અને સર્વાંગી સ્વાસ્થ્ય માટે શું કરવું તો ગુજરાતી મિડ-ડે ડોટ કોમ તમારી માટે લઈને આવ્યું છે – ‘હેલ્થ ફંડા’ (Health Funda). જેમાં દર શનિવારે ‘હેલ્થ એન ફૂડવિલા’ (Health n Foodvilla)નાં ડાયટિશન અને ફૂડ ન્યુટ્રિશનિસ્ટ, હોલિસ્ટિક ફંક્શનલ હેલ્થ કૉચ ડૉ. રિશિતા બોચિયા જોષી (Dr. Rishita Bochia Joshi) ખોરાક, શારિરીક સ્વાસ્થ્ય અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને લગતા વિષયો પર આપણી સાથે વાત કરશે.
આજના ‘હેલ્થ ફંડા’ના એપિસોડમાં ડૉ. રિશિતા બોચિયા જોષી વાત કરે છે કે,
ADVERTISEMENT
શિયાળામાં પણ પુરતું પાણી પીવું શા માટે જરુરી છે? શિયાળામાં પણ થઈ શકે છે ડિહાઇડ્રેશનની સમસ્યા એટલે કઈ બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવું તે જાણી લો.
શિયાળો હૂંફાળા ધાબળા, મીઠાઈઓ અને ઠંડી સવાર સાથે આવે છે, ત્યારે આપણામાંથી ઘણા લોકો સ્વાભાવિક રીતે ગરમ ચા પીવાનું પસંદ કરે છે પણ પાણી પીવાનું ભૂલી જાય છે. ઠંડા વાતાવરણને લીધે આપણને તરસ નથી લાગતી. ઠંડી હવા આપણી તરસની પ્રતિક્રિયા ઘટાડે છે, જેનાથી આપણને લાગે છે કે આપણને વધારે હાઇડ્રેશનની જરૂર નથી. પણ હકીકતમાં, એવું નથી.
શિયાળામાં આપણે ઘણીવાર આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ બાબતોમાંની એકને અવગણીએ છીએ અને તે છે – પાણી. ઉનાળા દરમિયાન, ગરમીને કારણે આપણને તરસ લાગે છે અને આપણે હાઇડ્રેટેડ રહેવા માટે ઝડપથી પાણી અથવા ઠંડા પીણાં પી લઈએ છીએ. જોકે, ઠંડી અને ઠંડકનું વાતાવરણ આપણા શરીરને એવું વિચારવા પર મજબૂર કરે છે કે આપણને વધારે પાણીની જરૂર નથી.
શિયાળામાં પણ ડિહાઇડ્રેશનની તકલીફ થાય છે. ઠંડકના દિવસોમાં આપણને ઓછો પરસેવો થાય છે અને તરસ લાગતી નથી, તેથી આપણે ઓછું પાણી પીતા હોઈએ છીએ. જોકે, ઉનાળો હોય કે શિયાળો આપણા શરીરની પાણીની જરૂરિયાત એકસરખી જ રહે છે.
આપણામાંથી ઘણા લોકો "વિન્ટર ડ્રાયનેસ" અનુભવે છે – જે પછી શુષ્ક અને ખરબચડી ત્વચા તેમજ બરડ વાળના રુપમાં દેખાય છે.
ઠંડીમાં પાણીનું સેવન ઓછું થાય છે ત્યારે શું થાય છે?
- સૌપ્રથમ, તમારા શરીરના મૂળભૂત કાર્યો ધીમા પડી જાય છે. પાણી પોષક તત્વોનું પરિવહન કરવામાં, શરીરનું તાપમાન નિયંત્રિત કરવામાં અને કચરો દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. પૂરતા પાણી વિના, તમે વધુ થાક અનુભવી શકો છો, માથાનો દુખાવો થઈ શકે છે અને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવી શકો છો.
- પાચનને પણ અસર કરે છે, તમારી ત્વચાને નિસ્તેજ બનાવે છે અને તમારા ચયાપચયને ધીમું કરે છે.
- ડિહાઇડ્રેશન શિયાળાની સામાન્ય સમસ્યાઓ જેમ કે કબજિયાત અને પેશાબની નળીઓનો વિસ્તાર ચેપ (UTI) નું જોખમ વધારી શકે છે, કારણ કે તમારું શરીર કચરો અને ઝેરી પદાર્થોને યોગ્ય રીતે દૂર કરી શકતું નથી.
- શ્વસન ચેપથી પીડાતા લોકો માટે, ડિહાઇડ્રેશન લાળને જાડી બનાવે છે, જેનાથી ઝેરી પદાર્થોને સાફ કરવા અથવા શરદી-સંબંધિત સમસ્યા સામે લડવું મુશ્કેલ બને છે.
તો… તરસ ન લાગી હોય ત્યારે પણ હાઇડ્રેટેડ કેવી રીતે રહેવું?
શિયાળામાં હાઇડ્રેટેડ રહેવું સ્માર્ટ અને આરામદાયક બંને હોઈ શકે છે. દરરોજ પૂરતું પાણી પીવાની દિનચર્યા નક્કી કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. જાણી લો કઈ રીતે…
- જ્યારે તમે ઘરની અંદર કામ કરી રહ્યા હોવ ત્યારે પાણીની બોટલ નજીક રાખો.
- તમારા ફોન પર રિમાઇન્ડર સેટ કરો જેથી તમને નિયમિતપણે પાણી પીવાનું યાદ આવે. તમે એલાર્મ અથવા વોટરમાઇન્ડર જેવી એપ્લિકેશનોનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
- તમારા શરીરને જાગૃત કરવા માટે સવારે એક ગ્લાસ પાણી પીને તમારા દિવસની શરૂઆત કરો.
- તમે આદુ, ફુદીનો અથવા લીલી ચા જેવી ગરમ હર્બલ ટી, ક્લિઅર વેજીટેબલ સૂપ અને લાઇટ સૂપ સાથે પણ પી શકો છો. ગરમ રહેવા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાની સાથે સાથે હાઇડ્રેટેડ રહેવાની આ શ્રેષ્ઠ રીતો છે.
- જો સાદું પાણી પીવાની ઇચ્છા ન થાય તો લીંબુ, કાકડી, આદુ અથવા ફુદીનાના ટુકડા ઉમેરવાનો પ્રયાસ કરો. આ તેને સ્વાદિષ્ટ બનાવે છે અને પોષક તત્વો પણ ઉમેરે છે.
- હાઇડ્રેશનથી ભરપૂર ખોરાક ખાવાથી પણ મદદ મળે છે. કાકડી સાથે નારંગી, જામફળ, દાડમ અને તરબૂચ જેવા તાજા ફળો તમને હાઇડ્રેટેડ રાખવામાં મદદ કરે છે અને તમારી ત્વચા અને વાળ માટે પણ તે ઉત્તમ છે.
સમજજો, યોગ્ય હાઇડ્રેશનનો અર્થ ઠંડુ પાણી કે પેકેજ્ડ/કેનમાં રહેલ જ્યુસ પીવું એ નથી. આ તમારા સ્વાસ્થ્ય અને પાચન પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. હાઇડ્રેટેડ રહેવાની યોગ્ય રીત, જેમ કે પહેલા ઉલ્લેખ કર્યો છે, તે તમને સંપૂર્ણ સ્વાસ્થ્ય લાભ આપશે.
બ્યૂટિ માટે પણ પાણી જરુરી
- સુકા હોઠ અને ફાટેલી એડી છે તો તમારા શરીરને ફક્ત ક્રીમ નહીં, પણ આંતરિક ભેજની જરૂર છે.
- વાળની ચમક ઓછી થઈ રહી છે તો તે ડિહાઇડ્રેશનની નિશાની છે. પાણી તમારા વાળને અંદરથી પોષણ આપે છે.
- સીરમ હોવા છતાં ત્વચા નિસ્તેજ દેખાય છે તો કોઈ ક્રીમ સેલ્યુલર સ્તરે હાઇડ્રેશનને બદલી શકતી નથી. પાણી જ તમારો સહારો બનશે.
હવેથી શિયાળામાં સ્વેટર અને શાલની સાથે-સાથે પાણીની બોટલ ભૂલતા નહીં. ઉનાળો હોય કે શિયાળો હાઇડ્રેટેડ રહેવું ખુબ જ જરુરી છે.
આવતા અઠવાડિયે આપણે વાતો કરીશું શિયાળાના ઉત્તમ અને સુપરફૂડ્સની. શિયાળા માટે ઉત્તમ એવા ચોક્કસ સુપરફૂડ્સ કયા છે તે જાણીશું. ત્યાં સુધી દરરોજ પાણી પીવાનું ભૂલતા નહીં.
(શબ્દાંકનઃ રચના જોષી)
