03 September, 2019 05:43 PM IST | મુંબઈ ડેસ્ક
ગુજરાતમાં આવેલા જૈન દેરાસરો (તસવીર સૌજન્ય ગુજરાત એક્સપર્ટ)
શ્રી ગિરનાર તીર્થ, જુનાગઢ
ગિરનાર પર્વતના વિસ્તારમાં નેમીનાથ નામે ઘણાં દેરાસરો અને જૈન મંદિરો જોવા મળે છે. નેમી કુમાર સૌરીપુરના રાજા અંધકાવૃષિનીના પૌત્ર હતા. તેમણે રાજકુંવરી રાજમતિ સાથે લગ્ન કર્યા, પણ પછીથી પ્રાણીઓ પ્રત્યેની હિંસા જોઇને તે યોગ તરફ વળ્યા. આ જૈન મંદિર 1128 થી 1159 સુધીના વિસ્તારમાં આવેલું છે. આ મંદિર સુધી પહોંચવા માટે 9500 પગથિયા ચડવા પડે છે. કહેવાય છે કે 84000 જૂનું આ મંદિર નામીનાથનું છે. અને નેમીનાથ 22માં તીર્થંકર કહેવાયા.
પાલીતાણા મંદિર, ભાવનગર
ભાવનગર નજીક પાલિતાણામાં શત્રુંજય પર્વત પર ભવ્ય જૈન મંદિરો જોવા મળે છે. 23 તીર્થંકરોએ આ સ્થાનની મુલાકાત લીધી હોવાથી તે ખાસ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. અહીંના મંદિરોનું નિર્માણ 11મી સદીમાં શરૂ થયું હતું અને લાંબા સમય સુધી ચાલ્યું હતું, કેટલાક 900 વર્ષથી કહે છે. બધામાં મુખ્ય તીર્થસ્થાનવાળી ટેકરી પર નવ ક્લસ્ટરો છે અને બધી બાજુ ડઝનેક નાના. મંદિરોમાં દિવાલો, છત અને માર્ગો પરના ઉત્કૃષ્ટ નકશીકામ કરવામાં આવે છે, જેમાં મુખ્ય ભવ્ય આદિનાથ મંદિરમાં છે તે ખૂબ જ સુંદર છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, આ ટેકરીના પ્રમુખ દેવતા અંબિકા દેવી છે જે સ્થાનિક રીતે હિંગળાજ માતા તરીકે ઓળખાય છે. અહીંનાં મોટાભાગનાં મંદિરો, શ્વેતામ્બર જૈન મંદિરો છે, જેમાં દિગમ્બર સંપ્રદાયનું પ્રતિનિધિત્વ કરતું એક જ મંદિર છે.
સોનગઢ તીર્થ, ભાવનગર
પાલીતાણાથી લગભગ 22 કિલોમીટર અને ભાવનગરથી લગભગ 28 કિમીના અંતરે આવેલું આ મંદિર સોનગઢ જૈન દેરાસર છે. પાલીતાણા જેટલું મોટું નથી છતાં મોટાભાગના તીર્થકંરો અહીં આવી ચૂક્યા છે. અહીં દિગંબર જૈન પરમગામ મંદિર, સીમંધર સ્વામી મંદિર, સ્વાધ્યાય મંદિર, સમાવાસરણ મંદિર, મહાવીર કુંડ દિગંબર મંદિર અને પંચમેરૂ નંદીશ્વર મંદિર છે. સોનગઢ અને સંકુલમાં કાનાજી સ્વામીજી સંગ્રહાલય અને ચંપાબહેનજીની સમાધિ પણ છે. કાનાજી સ્વામી જૈન ધર્મના શિક્ષક હતા અને તેમણે અહીં 40 વર્ષ વિતાવ્યા. અહીંના દિગંબર મંદિર તે સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ માટે એક મુખ્ય તીર્થસ્થાન છે.
આ પણ વાંચો : Sadhana: એક સમયે બોલીવુડમાં ગણાતા હતા સ્ટાઈલ આઈકન
શાંતિનાથ જૈન મંદિર, કોઠારા
અબડાસામાં કુલ 5 જૈન દેરાસરો છે પણ આ બધામાંનું મુખ્ય અને મહત્વનું મંદિર અહીં આવેલું છે. આ મંદિરની ઊંચાઇ બે માળની છે અને આકાશમાં ઊંચા એવા પાંચ ગુંબજો છે. જેના પર કમાનવાળું કોતરકામ કરેલું છે અને અહીંના દરવાજા અને આધારસ્તંભ પર જે કારીગરી દર્શાવી છે તે રોચક છે.