૬૦૦૦ A320 ઍરક્રાફ્ટને જમીનદોસ્ત કરવાનો નિર્ણય

સોલર રેડિએશનને કારણે સૉફ્ટવેર અપડેશન કરવું પડશે, દુનિયાભરની ફ્લાઇટ્સ થશે પ્રભાવિત, ભારતીય ઍરલાઇન્સ પર વધુ અસર નહીં પડે

ઍરબસ ફ્લાઈટ

વિમાન બનાવતી યુરોપિયન કંપની ઍરબસે શુક્રવારે એના વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતાં ૬૦૦૦ A320 ઍરક્રાફ્ટને તાત્કાલિક રીકૉલ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો, જેને કારણે દુનિયાભરમાં અનેક ઍરલાઇન્સનાં ફ્લાઇટ-ઑપરેશન્સ મોટા પાયે ખોરવાઈ જવાની શક્યતા છે. ઍરબસના પંચાવન વર્ષના ઇતિહાસમાં આ સૌથી મોટો રીકૉલ છે અને જે સમયે કંપનીએ આ જાહેરાત કરી ત્યારે લગભગ ૩૦૦૦ A320 જેટ હવામાં હતાં.

રીકૉલનું કારણ શું છે?

તાજેતરની એક ઘટનામાં જાણવા મળ્યું હતું કે સોલર ફ્લેર્સ એટલે કે સૌરજ્વાળાઓ ફ્લાઇટ કન્ટ્રોલના કાર્ય માટે મહત્ત્વપૂર્ણ ડેટાને દૂષિત કરી શકે છે. ૩૦ ઑક્ટોબરે મેક્સિકોના કેનકુનથી ન્યુ જર્સીના નેવાર્ક જતી જેટબ્લુ ફ્લાઇટને સોલર રેડિએશનનો ઝાટકો લાગતાં વિમાન એકાએક ઊંચાઈ પરથી નીચે આવી ગયું હતું અને એને પગલે ૧૫ મુસાફરો ઘાયલ થયા હતા. આ વિમાનનું ફ્લૉરિડાના ટેમ્પા ખાતે ઇમર્જન્સી લૅન્ડિંગ કરાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યાર બાદ અમેરિકાના ફેડરલ એવિએશન ઍડ્‍મિનિસ્ટ્રેશને તપાસ કરી એમાં વિમાન એકાએક નીચે આવવાનું કારણ જાણવા મળ્યું હતું. સૌરજ્વાળાઓને કારણે ફ્લાઇટ કન્ટ્રોલની સમસ્યા ઊભી થાય છે અને એ વિમાનને એકાએક ઊંચાઈ પરથી નીચે લાવી દે છે.

સમારકામમાં કેટલો સમય લાગશે?

ઍરબસે જણાવ્યું છે કે એક વિમાનના સમારકામમાં આશરે બે કલાક લાગશે. એમાં જૂના સૉફ્ટવેરને અપડેટ કરવામાં આવશે. આ પ્રક્રિયા એકદમ સરળ છે, પરંતુ વિમાનો ફરીથી ઉડાન ભરે એ પહેલાં એ કરવી આવશ્યક છે. કેટલાક જૂનાં વિમાનોમાં હાર્ડવેર પણ બદલવું પડી શકે છે.

ફ્લાઇટ-ઑપરેશન્સ ખોરવાશે

નૉર્થ અમેરિકાથી સાઉથ અમેરિકા, યુરોપ, ભારત અને ન્યુ ઝીલૅન્ડ જતી ઍરલાઇન્સે ચેતવણી આપી હતી કે આ સમારકામને કારણે સંભવિત રીતે ફ્લાઇટમાં વિલંબ થઈ શકે છે અથવા ફ્લાઇટ રદ કરવાનું કારણ બની શકે છે.

સૌથી વધારે અમેરિકન ઍરલાઇન્સનાં વિમાનો

વિશ્વમાં સૌથી વધારે A320 વિમાનો ધરાવતી ઍરલાઇન્સમાં ૪ અમેરિકાની ઍરલાઇન્સ છે, જેમાં અમેરિકન ઍરલાઇન્સ, ડેલ્ટા ઍરલાઇન્સ, જેટબ્લુ અને યુનાઇટેડ ઍરલાઇન્સનો સમાવેશ છે. આ સિવાય ચીન, યુરોપ અને ઇન્ડિગો સહિત ભારતીય કૅરિયર્સ પણ A320ના સૌથી મોટા ગ્રાહકોમાં સામેલ છે. લગભગ ૧૧,૩૦૦ A320 ઍરક્રાફ્ટ કાર્યરત છે, જેમાં ૬૪૪૦ કોર A320 મૉડલનો સમાવેશ થાય છે. અમેરિકન ઍરલાઇન્સ પાસે ૪૮૦ જેટલાં A320 ઍરક્રાફ્ટ છે અને એમાંથી લગભગ ૩૪૦ વિમાનોમાં સૉફ્ટવેર અપડેટની જરૂર પડશે. ઍરલાઇન્સે જણાવ્યું હતું કે બે દિવસમાં આ કામ પૂરું થવાની ધારણા છે.

ભારતીય ઍરલાઇન્સને અસર પડશે, પણ વધુ નહીં 
દેશમાં કુલ ૫૬૦થી વધારે A320 ઍરક્રાફ્ટ કાર્યરત છે એટલે ઘણી ફ્લાઇટ્સ મોડી અથવા રદ થવાની સંભાવના છે. મોટા ભાગે ઇન્ડિગો, ઍર ઇન્ડિયા અને ઍર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસ ઍરલાઇન્સ આ ઍરક્રાફ્ટ ધરાવે છે. ગઈ કાલે જ ભારતમાં સૉફ્ટવેર અપડેશનનું કામ શરૂ થઈ ગયું હતું અને એને કારણે કેટલીક ફ્લાઇટ્સ એકથી દોઢ કલાક મોડી પડી હતી. ડિરેક્ટરેટજનરલ ઑફ સિવિલ ઍવિએશન (DGCA)ના રિપોર્ટ મુજબ શનિવારે ૩૩૮ ઍરક્રાફ્ટનું અપગ્રેડેશન થઈ ગયું હતું. બાકીનાં ઍરક્રાફ્ટનું કામ ૩૦ નવેમ્બરે બપોર પહેલાં પૂરું થઈ જશે.

જર્મનીની લુફ્થાન્સા, ભારતની ઇન્ડિગો અને યુનાઇટેડ કિંગડમની ઈઝીજેટનાં ઑપરેશન્સને અસર પડશે કારણ કે તેઓ વિમાનોને ગ્રાઉન્ડ કરી દેશે.