ટ્રમ્પનો ફરી મૂડ બદલાયો: હવે ભારત સાથે વેપાર કરાર પર હસ્તાક્ષર કરશે એમ કહ્યું

બન્ને દેશો વચ્ચે આ વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો મહિનાઓથી ચાલી રહી હતી, પરંતુ અનેક મુદ્દાઓ પર મતભેદોને કારણે કરાર અટકી ગયો હતો. સૌથી મોટા અવરોધો રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અને રશિયા પાસેથી ભારત દ્વારા સસ્તા તેલની ખરીદી પ્રત્યે અમેરિકાની નારાજગી હતી.

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ

અમેરિકા અને ભારત વચ્ચે લાંબા સમયથી પડતર મુકાયેલા વેપાર કરાર પર હવે સહી થાય તેવી અપેક્ષાઓમાં પ્રગતિ થઈ રહી છે. અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દક્ષિણ કોરિયામાં તેમના એશિયા પ્રવાસ દરમિયાન જણાવ્યું હતું કે બન્ને દેશો ટૂંક સમયમાં કરાર પર હસ્તાક્ષર કરશે. તેમનું નિવેદન સૂચવે છે કે આ કરાર હવે ફક્ત સમયની વાત છે. જોકે આ જાહેરાત સાથે ટ્રમ્પે ફરી એક વખત ભારત અને પાકિસ્તાનના યુદ્ધ રોકવાનો પણ દાવો કર્યો હતો.

લાંબા સમયથી અટકેલો કરાર

બન્ને દેશો વચ્ચે આ વેપાર કરાર પર વાટાઘાટો મહિનાઓથી ચાલી રહી હતી, પરંતુ અનેક મુદ્દાઓ પર મતભેદોને કારણે કરાર અટકી ગયો હતો. સૌથી મોટા અવરોધો રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અને રશિયા પાસેથી ભારત દ્વારા સસ્તા તેલની ખરીદી પ્રત્યે અમેરિકાની નારાજગી હતી. અમેરિકાએ ભારતીય માલ પર 50 ટકા ટૅરિફ લાદ્યો હતો, જેમાં ફક્ત રશિયન તેલ ખરીદવા માટે 25 ટકા વધારાનો દંડ લાદવામાં આવ્યો હતો. વધુમાં, અમેરિકા ઇચ્છતું હતું કે ભારત અમેરિકન કંપનીઓને તેના કૃષિ અને ડેરી ક્ષેત્રોમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી આપે. જોકે, આ ભારત માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ મુદ્દો છે, કારણ કે દેશની વસ્તીનો મોટો ભાગ નાના ખેડૂતો પર નિર્ભર છે.

ટ્રમ્પ અને મોદીની વાતચીત પછી સમજૂતી થઈ

ગયા અઠવાડિયે આવેલા અહેવાલો અનુસાર, અમેરિકા હવે ટૅરિફ 50 ટકાથી ઘટાડીને 16 ટકા કરવા સંમત થયું છે. બદલામાં, ભારતે રશિયા પાસેથી તેની તેલ ખરીદી ઘટાડવાનું વચન આપ્યું છે. ટ્રમ્પ અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચેની ફોન વાતચીત પછી આ કરાર થયો હોવાનું કહેવાય છે, જોકે ભારત કે અમેરિકા બન્નેમાંથી કોઈએ સત્તાવાર રીતે આ માહિતીની પુષ્ટિ કરી નથી.

મકાઈ અને સોયામીલ પર ભાર

આ કરારમાં ભારત અમેરિકામાંથી નોન-જીએમ (Genetically Modified)) મકાઈ અને સોયામીલ આયાત કરવા માટે સંમત થવાની પણ શક્યતા છે. અમેરિકા ઇચ્છે છે કે તેની મકાઈનો ઉપયોગ ભારતમાં ફક્ત ઇથેનોલ ઉત્પાદન માટે થાય, કૃષિ બજાર માટે નહીં. દરમિયાન, ચીન સાથેના ટૅરિફ યુદ્ધને કારણે અમેરિકાએ તેના સોયાબીન માટે એક મહત્વપૂર્ણ બજાર ગુમાવ્યું છે. તે હવે પ્રોટીન-સમૃદ્ધ ફીડ તરીકે ભારતને સોયામીલ વેચવા માગે છે. જોકે, ભારત જીએમ પાક પર કડક છે અને હજી સુધી વિદેશી જીએમ ખાદ્ય અનાજને મંજૂરી આપી નથી. તેથી, આ મુદ્દો સંવેદનશીલ રહ્યો છે. જો આ કરાર સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થાય છે, તો તે ફક્ત વિશ્વની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ વચ્ચેના વેપાર સંબંધોને મજબૂત બનાવશે નહીં પરંતુ વૈશ્વિક બજારોમાં પણ તેની અસર પડશે. આગામી દિવસોમાં બન્ને દેશો તરફથી સત્તાવાર જાહેરાતની રાહ જોવાઈ રહી છે.