31 August, 2025 08:11 PM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
લાલબાગ ચા રાજ 2025 (ફાઇલ તસવીર)
મુંબઈના પ્રખ્યાત લાલબાગચા રાજા ગણેશોત્સવ મંડળમાં વીઆઈપી દર્શનની ભેદભાવપૂર્ણ પ્રથાઓ અને સામાન્ય ભક્તો માટે વ્યવસ્થાપનના અભાવ સામે રાજ્ય માનવ અધિકાર આયોગ (SHRC) માં ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી હતી. ફરિયાદીએ SHRC ને વિનંતી કરી છે કે તે બધા ભક્તો માટે આદરપૂર્ણ દર્શન અને સમાન સુરક્ષા માટે યોગ્ય વ્યવસ્થાનું નિર્દેશન કરે.
પ્રતિષ્ઠિત લાલબાગચા રાજા ગણેશોત્સવ મંડપ ભીડ અને વ્યવસ્થાપનના અભાવ માટે પણ કુખ્યાત છે, જેમ કે ભક્તો દ્વારા અનેક વખત આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, આ મુદ્દો હવે SHRC સમક્ષ ઉઠાવવામાં આવ્યો છે કારણ કે મુંબઈના બે રહેવાસીઓએ દર વર્ષે રાજ્ય વહીવટ, પોલીસ વહીવટ અને સ્થાનિક મંડપ વ્યવસ્થાપનના બેજવાબદાર વલણનો આરોપ લગાવીને સ્થળ પર વારંવાર થતી બંધારણીય સુરક્ષા વ્યવસ્થામાં બેદરકારી સામે ફરિયાદ કરી છે.
VIP વિશેષાધિકારો વિરુદ્ધ સામાન્ય ભક્તો
એડવોકેટ આશિષ રાય અને પંકજકુમાર મિશ્રાએ આરોપ લગાવ્યો છે કે જ્યારે ભક્તોને કોઈપણ મૂળભૂત સુવિધાઓ અને બંધારણીય સુરક્ષા વિના 24 થી 48 કલાક લાંબી લાઈનોમાં ઊભા રહેવું પડે છે, ત્યારે સરકારી તંત્રનો ઉપયોગ ફક્ત VIP ના સુગમ આગમન અને પ્રસ્થાન માટે જ થાય છે. ફરિયાદીએ આરોપ લગાવ્યો છે કે જ્યારે VIP લોકો સ્થળ પર ફોટા પાડવા માટે લાંબા સમય સુધી મૂર્તિ પાસે રોકાય છે, ત્યારે સામાન્ય ભક્તોને મૂર્તિની સામેથી અમાનવીય રીતે ધક્કો મારવામાં આવે છે, જેનાથી તેમની ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચે છે. ફરિયાદમાં એવો પણ આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે કે બાઉન્સર્સ અને સંચાલકો ભક્તો પ્રત્યે અપમાનજનક ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે અને તેમના પર હુમલો પણ કરે છે.
દુર્વ્યવહાર અને હુમલાના આરોપો
તેમાં એ પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે VIP દર્શન દરમિયાન સામાન્ય જનતા માટે દર્શન આંશિક અથવા સંપૂર્ણ રીતે બંધ થવાને કારણે, બાળકો, મહિલાઓ, ખાસ કરીને દિવ્યાંગ અને વૃદ્ધ ભક્તો સાથે ખરાબ વર્તન કરવામાં આવે છે. તેમણે સ્થળ પરના સ્વયંસેવકો પર આ ભક્તો સાથે દુર્વ્યવહાર કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો, જેના કારણે તેમને ઇજાઓ થઈ હતી, તેને માનવ અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરતી નિંદનીય ઘટના ગણાવી હતી. તેમણે મંડપ વ્યવસ્થાપન દ્વારા નબળી વ્યવસ્થાને કારણે ભાગદોડ જેવી જીવલેણ ઘટનાઓ થવાની શક્યતા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.
પ્રશાસનની જવાબદારી
ફરિયાદીએ જણાવ્યું હતું કે મુંબઈ પોલીસ કમિશનરને આ મુદ્દા વિશે અગાઉ બે વાર જાણ કરવામાં આવી છે અને તેથી જો કોઈ અનિચ્છનીય ઘટના બને છે, તો રાજ્ય વહીવટ, પોલીસ વહીવટ અને મંડપ વ્યવસ્થાપનને જવાબદાર ઠેરવવા જોઈએ. ફરિયાદમાં સામાન્ય જનતાની ધાર્મિક લાગણીઓનું રક્ષણ કરવા માટે VIP અને બિન-VIP દર્શન વ્યવસ્થા સામે કડક પગલાં લેવાની વિનંતી કરવામાં આવી હતી.
SHRC સમક્ષ કરી માગણીઓ
ફરિયાદીએ કમિશનને વિનંતી કરી છે કે પોલીસ પ્રશાસનને કોઈ પણ ભેદભાવ વિના સામાન્ય જનતા અને ખાસ ભક્તો માટે સમાન સુરક્ષા વ્યવસ્થા પૂરી પાડવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે. તેમણે બાળકો, મહિલાઓ અને વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે સુવિધા વ્યવસ્થા અને મંડળના મૅનેજર અને અન્ય કામદારો સામે અપશબ્દો અને છેડતી બદલ ફરિયાદો નોંધવા માટે ખાસ સુવિધા આપવાનો પણ આગ્રહ કર્યો.
વકીલનું નિવેદન
"અમે લાલબાગચા રાજા જતા સામાન્ય ભક્તો સાથે થતા અમાનવીય વર્તન પર પ્રકાશ પાડી રહ્યા છીએ જ્યાં ઘણી વખત તેમની કિંમતી વસ્તુઓની પણ ચોરી થઈ જાય છે, જ્યારે VIP લોકોને ખાસ સારવાર આપવામાં આવે છે. અમે છેલ્લા બે વર્ષથી પોલીસ પ્રશાસનને લખી રહ્યા છીએ પરંતુ તેમના તરફથી કોઈ સકારાત્મક પ્રતિભાવ મળ્યો નથી તેથી અમે ન્યાય માટે SHRC પાસે ગયા છીએ," એડવોકેટ રાયે જણાવ્યું.