19 April, 2025 07:01 AM IST | Mumbai | Gujarati Mid-day Online Correspondent
આજે નવી મુંબઈમાં વિદ્યાર્થીઓએ કર્યો હિન્દી ફરજિયાતનો વિરોધ
Maharashtra News: શિવસેના નેતા સંજય નિરુપમે (Sanjay Nirupam) કહ્યું કે આખા દેશની સંપર્ક ભાષા હિન્દી છે. જો હિન્દી શીખશે તો નવી જનરેશનમાં કૉન્ફિડેન્સ આવશે.
મરાઠી ભાષાને લઈને ચાલતા વિવાદ વચ્ચે મહારાષ્ટ્ર સરકારે એક મોટો નિર્ણય લીધો. હવે રાજ્યના બધા વિદ્યાલયોમાં ધોરણ 1થી 5 સુધી હિન્દીને ત્રીજી ફરજિયાત ભાષા તરીકે ભણાવવામાં આવશે. મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેનાના પ્રમુખ રાજ ઠાકરે આના વિરોધમાં છે. હવે એકનાથ શિંદે જૂથે તેના પર નિશાનો સાધ્યો છે.
મરાઠી સાથે કોઈપણ પ્રકારની બાંધછોડ નહીં- સંજય નિરુપમ
Maharashtra News: શિવસેના (Shiv Sena) નેતા અને પ્રવક્તા સંજય નિરુપમે એમએનએસ પર નિશાન સાધતા કહ્યું, "મને લાગે છે કે આ મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેનાના લોકોનો આ ખૂબ જ મોટો ઢોંગ છે. મરાઠી ભાષાનું મહારાષ્ટ્રમાં માન-સન્માન છે અને હોવું જોઈએ. આની સાથે કોઈપણ પ્રકારની બાંધછોડ નહીં કરી શકાય. અમે થવા પણ નહીં દઈએ."
બાળકોની સ્કિલ્સ વધશે- સંજય નિરુપમ
Maharashtra News: આગળ તેમણે ઉમેર્યું કે, "જો નવી શિક્ષા નીતિના આધારે સરકાર કહી રહી છે કે એકથી પાંચ ધોરણ સુધીના બધા બાળકોને ફરજિયાતપણે મરાઠી ભાષા, હિન્દી ભાષા અને અંગ્રેજી ભાષા ત્રણેય ભણાવામાં આવવી જોઈએ તો આમ કરવાથી તે બાળકોની સ્કિલમાં વધારો થશે."
"આખા દેશમાં આત્મવિશ્વાસ સાથે કામ કરશે નવી જનરેશન"
શિવસેના નેતાએ કહ્યું, "મરાઠી ભાષાની જરૂરિયાત પર કોઈએ પ્રશ્ન નથી ઉઠાવ્યો. તેની સાથે કોઈપણ પ્રકારની બાંધછોડ નથી કરી પણ સાથે જ જો સરકાર કહી રહી છે કે હિન્દી પણ શીખો અને અંગ્રેજી પણ શીખો તો જો હિન્દી શીખશે તો દેશમાં જે નવી જનરેશન તૈયાર થશે, તે આખા દેશમાં આત્મવિશ્વાસ સાથે ક્યાંય પણ જઈને કામ કરી શકશે."
રસપ્રદ વાત એ છે કે, રાજ ઠાકરેની પાર્ટી સામે શિવસેનાનું આ કડક વલણ ત્યારે સામે આવ્યું છે જ્યારે ડેપ્યુટી સીએમ એકનાથ શિંદે તાજેતરમાં રાજ ઠાકરેને મળ્યા હતા. શિંદે રાજ ઠાકરેના નિવાસસ્થાન શિવતીર્થ ગયા હતા. બીએમસી ચૂંટણી પહેલા, સૂત્રોનો દાવો છે કે બંને પક્ષો વચ્ચે જોડાણની વાટાઘાટો ચાલી રહી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે રાજ ઠાકરેએ (Raj Thackeray) મહારાષ્ટ્ર સરકારને ચેતવણી આપતા કહ્યું હતું કે અમે હિન્દુ છીએ પણ હિન્દી નથી. અમે રાજ્યમાં આવું થવા દઈશું નહીં. રાજ ઠાકરેની પાર્ટીએ તેને દાદર વિસ્તારમાં શિવસેના ભવન સંકુલમાં સ્થાપિત કર્યું. તેના પર રાજ ઠાકરેનો ફોટો જોવા મળ્યો અને લખ્યું હતું, "આપણે હિન્દુ છીએ પણ હિન્દી નથી." મનસેએ આક્રમક વલણ અપનાવ્યું છે અને આંદોલનની ચેતવણી આપી છે.
સરકારી ઠરાવ (GR) મુજબ, શાળાઓમાં વર્તમાન બે-ભાષાનું બંધારણ NEP હેઠળ ત્રણ-ભાષાનું માળખું દ્વારા બદલવામાં આવશે, જેમાં અંગ્રેજી અને મરાઠી ઉપરાંત હિન્દીને ફરજિયાત બનાવવામાં આવશે. NEP 2020 બહુભાષીતા અને સુગમતા પર ભાર મૂકતા ત્રિ-ભાષાના સૂત્રને પુનઃપુષ્ટિ આપે છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિદ્યાર્થીઓએ ત્રણ ભાષાઓ શીખવી જોઈએ - જેમાંથી ઓછામાં ઓછી બે ભારતની માતૃભાષા હોવી જોઈએ. ઓછામાં ઓછા ધોરણ ૫ (પ્રાધાન્ય ધોરણ ૮) સુધી શિક્ષણનું માધ્યમ બાળકની માતૃભાષા અથવા શક્ય હોય ત્યાં પ્રાદેશિક ભાષા હોવી જોઈએ.
જોકે નીતિમાં હિન્દીને સ્પષ્ટપણે ફરજિયાત કરવામાં આવ્યું નથી, મહારાષ્ટ્ર સહિત ઘણા રાજ્યોએ તેને હિન્દી + અંગ્રેજી + પ્રાદેશિક ભાષા તરીકે અર્થઘટન કર્યું છે - જેના કારણે બિન-હિન્દીભાષી રાજ્યો સાથે સંઘર્ષ થયો છે.
દક્ષિણમાં વિરોધ
દક્ષિણના રાજ્યો, ખાસ કરીને તમિલનાડુ, ઐતિહાસિક રીતે ત્રિભાષા સૂત્રનો વિરોધ કરતા આવ્યા છે. ૧૯૬૦ ના દાયકાથી, તમિલનાડુ બે ભાષા નીતિનું પાલન કરે છે - તમિલ અને અંગ્રેજી. શાસક ડીએમકે એનઇપીને હિન્દી લાદવાના છુપા પ્રયાસ તરીકે જુએ છે. મુખ્યમંત્રી એમ.કે. સ્ટાલિન ભાષા નીતિના કેન્દ્રિય અભિગમનો વિરોધ કરતા રહ્યા છે.
ફડણવીસે કર્યો બચાવ
મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે રાજ્યના નિર્ણયનો બચાવ કરતા કહ્યું કે તે NEP 2020 સાથે સુસંગત છે અને તે કોઈ નવો વિકાસ નથી. "મહારાષ્ટ્રમાં દરેક વ્યક્તિને મરાઠી આવડવી જોઈએ. કેન્દ્ર સરકાર માને છે કે સમગ્ર ભારતમાં વાતચીત માટે એક સામાન્ય ભાષા હોવી જોઈએ. હિન્દી પણ એ જ ભાવનાથી રજૂ કરવામાં આવી છે," ફડણવીસે પત્રકારોને જણાવ્યું. જોકે, 2019 માં NEP ના ડ્રાફ્ટના પ્રકાશન પછીથી ત્રિભાષી નીતિનો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. જાહેર વિરોધ બાદ, કેન્દ્રીય માનવ સંસાધન વિકાસ મંત્રાલયે ફરજિયાત હિન્દીની છાપ દૂર કરવા માટે ડ્રાફ્ટમાં સુધારો કર્યો હતો. છતાં, ભાષા લાદવાની ચિંતાઓ હજુ પણ યથાવત છે.