કોલ્હાપુરી ચપ્પલ લાખોમાં વેચ્યા બાદ આ ઇટાલિયન ફેશન બ્રાન્ડ ભારે મુશ્કેલીમાં!

Prada Kolhapuri Chappal Controversy: ભારતના પ્રખ્યાત કોલ્હાપુરી ચપ્પલ લાખો રૂપિયામાં વેચીને નફો કમાતી ઇટાલિયન ફેશન લક્ઝરી બ્રાન્ડ ભારે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગઈ છે. કોલ્હાપુરી ચપ્પલના અનધિકૃત ઉપયોગનો આરોપ લગાવતા PIL દાખલ કરવામાં આવી છે.

પ્રાડા કોલ્હાપુરી ચપ્પલ (તસવીર સૌજન્ય: સોશિયલ મીડિયા)

ભારતના પ્રખ્યાત કોલ્હાપુરી ચપ્પલ લાખો રૂપિયામાં વેચીને નફો કમાતી ઇટાલિયન ફેશન લક્ઝરી બ્રાન્ડ ભારે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગઈ છે. કોલ્હાપુરી ચપ્પલના અનધિકૃત ઉપયોગનો આરોપ લગાવતા, પ્રાડા વિરુદ્ધ બૉમ્બે હાઇકોર્ટમાં એક પીઆઇએલ દાખલ કરવામાં આવી છે. અરજીમાં પ્રાડા પર ભારતીય કારીગરોની ડિઝાઇનની નકલ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે અને ઇટાલિયન ફેશન બ્રાન્ડ પાસેથી કારીગરોને વળતર આપવાનો આદેશ આપવાની માગ કરવામાં આવી છે.

આ મામલો ત્યારે ચર્ચામાં આવ્યો જ્યારે પ્રાડાએ તાજેતરમાં તેના એક ફેશન શોમાં ટો ચપ્પલનો સંગ્રહ રજૂ કર્યો. કંપનીએ આવા ચપ્પલની એક જોડીની કિંમત એક લાખથી દોઢ લાખ રૂપિયા રાખી હતી. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પ્રાડા દ્વારા પ્રદર્શિત ચપ્પલની ડિઝાઇન બિલકુલ કોલ્હાપુરી ચપ્પલ જેવી જ છે. આ અરજી પ્રાડા ગ્રુપ અને મહારાષ્ટ્ર સરકારના વિવિધ અધિકારીઓ વિરુદ્ધ દાખલ કરવામાં આવી છે.

કોલ્હાપુરી ચપ્પલને GI ટેગ મળ્યો
તેમાં માગ કરવામાં આવી છે કે પ્રાડાને કોઈપણ પરવાનગી વિના આ ચપ્પલનું વ્યાપારીકરણ અને ઉપયોગ કરવાથી રોકવામાં આવે. તે જ સમયે, ફેશન બ્રાન્ડને જાહેરમાં માફી માગવા અને કોલ્હાપુરી ચપ્પલનો ઉપયોગ સ્વીકારવાનો નિર્દેશ આપવા માટે પણ અપીલ કરવામાં આવી છે. અરજીમાં જણાવાયું છે કે કોલ્હાપુરી ચપ્પલ કાયદા હેઠળ ભૌગોલિક સૂચક (GI) તરીકે પહેલાથી જ સુરક્ષિત છે. PILમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "કોર્ટે પ્રાડા દ્વારા અનધિકૃત GI ઉપયોગ પર કાયમી પ્રતિબંધ મૂકવાનો અને કારીગર સમુદાયને પ્રતિષ્ઠા અને આર્થિક નુકસાન માટે વળતર આપવાનો આદેશ આપવો જોઈએ." તેણે GI-રજિસ્ટર્ડ માલિકો અને કારીગર સમુદાયના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ પ્રાડા સામે તપાસની પણ વિનંતી કરી છે.

માફી માગવી પૂરતું નથી
જનહિત અરજીમાં જણાવાયું છે કે પ્રાડાએ ખાનગી રીતે સ્વીકાર્યું છે કે તેનો સંગ્રહ ભારતીય કારીગરો દ્વારા પ્રેરિત છે પરંતુ તેણે હજી સુધી મૂળ કારીગરોની ઔપચારિક રીતે માફી માગી નથી કે તેમને વળતર આપ્યું નથી. અરજીમાં જણાવાયું છે કે, "ખાનગી સ્વીકૃતિ ટીકા ટાળવાનો એક ઉપરછલ્લો પ્રયાસ હોય તેવું લાગે છે." તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાં આ બાબત પર વિવાદ વધ્યા પછી, પ્રાડાએ સ્વીકાર્યું છે કે ડિઝાઇન ભારતીય હાથથી બનાવેલા ચપ્પલથી `પ્રેરિત` છે. પ્રાડાએ કહ્યું કે `પુરુષોના 2026 ફેશન શો`માં પ્રદર્શિત સેન્ડલ હજી પણ ડિઝાઇન તબક્કામાં છે અને રેમ્પ પર મોડેલો દ્વારા પહેરવામાં આવતા કોઈપણ ચપ્પલના વ્યાપારીકરણની પુષ્ટિ થઈ નથી.

કોલ્હાપુરી ચપ્પલ હાથથી બનાવેલા હોય છે
એ નોંધનીય છે કે કોલ્હાપુરી ચપ્પલ સામાન્ય રીતે મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુર, સાંગલી, સતારા અને સોલાપુરની આસપાસના જિલ્લાઓમાં હાથથી બનાવવામાં આવે છે. ભારતમાં કોલ્હાપુરી ચપ્પલનું ઉત્પાદન 12મી કે 13મી સદીથી ચાલી રહ્યું છે. મૂળ પ્રદેશના રાજવી ઘરો દ્વારા આશ્રય મેળવતા, કોલ્હાપુરી ચપ્પલ સ્થાનિક મોચી સમુદાય દ્વારા વનસ્પતિ-ટેન્ડ ચામડાનો ઉપયોગ કરીને તૈયાર કરવામાં આવતા હતા અને સંપૂર્ણપણે હાથથી બનાવવામાં આવતા હતા. તેમાં કોઈ ખિલલી કે કૃત્રિમ ઘટકોનો ઉપયોગ થતો નથી.