12 May, 2025 01:46 PM IST | Pune | Gujarati Mid-day Online Correspondent
જનરલ મુકુંદ નરવણે (તસવીર વીકિપીડિયા)
આતંકવાદીઓ વિરુદ્ધ સૈન્ય કાર્યવાહી અને ચાર દિવસ સુધીના ભીષણ સંઘર્ષ બાદ બૉર્ડર પર શાંતિ છે. દેશમાં આ ચર્ચા પણ છેડાઈ ગઈ છે કે ભારતે પાકિસ્તાનનો ખાતમો કરવાની તક ગુમાવી દીધી. આ બધા વચ્ચે પૂર્વ સેના પ્રમુખ જનરલ મનોજ મુકુંદ નરવણેએ મોટું નિવેદન આપ્યું છે.
પાકિસ્તાન અને ભારત વચ્ચે સીઝફાયર પર પૂર્વ સેના પ્રમુખ જનરલ મનોજ મુકુંદ નરવણેએ મોટું નિવેદન આપ્યું છે. પુણેના ઈન્સ્ટીટ્યૂટ ઑફ કૉસ્ટ અકાઉન્ટન્ટ્સ ઑફ ઈન્ડિયાના ડાયમંડ જુબલી સમારોહમાં તેમણે કહ્યું કે આ સૈન્ય કાર્યવાહીને અટકાવવાની જાહેરાત કરી છે, સીઝફાયર નહીં. આપણે રાહ જોવાની રહેશે અને જોવાનું હશે કે આગામી દિવસો અને અઠવાડિયાઓમાં શું થાય છે. જનરલ નરવણેએ કહ્યું કે ઑપરેશન સિંદૂરે પાકિસ્તાનને લાઈન ઑફ કન્ટ્રોલ પર અયોગ્ય વર્તન કરવાથી અટકાવવાનો કડક સંદેશ આપ્યો છે. જો પાકિસ્તાન પોતાની અવળચંડાઈ નહીં છોડે તો તેને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે. તેમણે કહ્યું કે યુદ્ધ બૉલિવૂડ ફિલ્મો જેવું નથી હોતું, આ એક ગંભીર ઘટના છે.
`યુદ્ધ પેઢીઓ સુધી લોકોને ડરાવી શકે છે`
પુણેમાં ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ કોસ્ટ એકાઉન્ટન્ટ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના ડાયમંડ જ્યુબિલી સમારોહમાં, ભૂતપૂર્વ આર્મી ચીફ જનરલ મનોજ મુકુંદ નરવણેએ પણ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ કરાર પછીની ભવિષ્યની પરિસ્થિતિ પર વાત કરી. જનરલ નરવણેએ કહ્યું કે ગયા અઠવાડિયે પરિસ્થિતિ ખૂબ જ તણાવપૂર્ણ હતી. તેની શરૂઆત ઑપરેશન સિંદૂરથી થઈ. ભારતીય સેનાએ પાકિસ્તાન અને પીઓકેમાં આતંકવાદી છાવણીઓ અને તેમના ઠેકાણાઓ પર હુમલો કર્યો. આ પછી, ચાર દિવસ સુધી જમીન અને આકાશમાં ભીષણ યુદ્ધ થયું. આખરે એવી જાહેરાત કરવામાં આવી કે લશ્કરી કાર્યવાહી બંધ કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે યુદ્ધ તમારી બૉલિવૂડ ફિલ્મ નથી, યુદ્ધ રોમેન્ટિક નથી, તે એક ગંભીર બાબત છે. યુદ્ધમાં બાળકો પોતાના માતાપિતા ગુમાવે છે. ક્યારેક બાળકો પણ આડેધડ ગોળીબારનો ભોગ બને છે. તેમણે કહ્યું કે યુદ્ધ પેઢીઓ સુધી લોકોને ડરાવી શકે છે.
`સંરક્ષણ પાછળનો ખર્ચ ક્યારેય વ્યર્થ જતો નથી`
જનરલ નરવણેએ કહ્યું કે યુદ્ધ એક ખર્ચાળ બાબત છે, જેમાં લાખો ડૉલરના લશ્કરી સાધનોનો બગાડ થાય છે. યુદ્ધ પછી બધું ફરીથી બનાવવા માટે ઘણા પૈસા ખર્ચ થાય છે. આ એક મોટો નાણાંકીય બોજ છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે સંઘર્ષ ટાળવા માટે સંરક્ષણ અને સૈન્યમાં રોકાણ કરવું જરૂરી છે. તેમણે કહ્યું કે સંરક્ષણ પર કેટલો ખર્ચ કરવો જોઈએ અને શિક્ષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને સ્વચ્છતા પર કેટલો ખર્ચ કરવો જોઈએ તે અંગે હંમેશા ચર્ચા થતી રહે છે. તેમણે કહ્યું કે સંરક્ષણ પાછળ કરવામાં આવતો ખર્ચ નકામો નથી. આ દેશ માટે એક આવશ્યક વીમો છે. સારી રીતે તૈયાર સેના સંઘર્ષોને ટાળવામાં મદદ કરે છે અને સ્થાનિક અર્થતંત્રને પણ વેગ આપે છે.
યુદ્ધ પહેલાં ડિપ્લોમસી જરૂરી છે
જણાવવાનું કે પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારતે પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓ પર લશ્કરી કાર્યવાહી કરી છે. ભૂતપૂર્વ સેના પ્રમુખે કહ્યું કે યુદ્ધ દરમિયાન ડિપ્લોમસી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. ભારતે પાકિસ્તાન સામે સંપૂર્ણ યુદ્ધ કેમ ન કર્યું? આના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે યુદ્ધ તેમની પહેલી પસંદગી નહીં હોય. ડિપ્લોમસી પહેલો અભિગમ હોવો જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે એક સૈનિક તરીકે, જો આદેશ મળશે, તો હું યુદ્ધમાં જઈશ. પણ તે મારી પહેલી પસંદગી નહીં હોય.