09 May, 2025 06:59 AM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
હાર્પી ડ્રોન (તસવીર વીકિપીડિયા)
હાર્પી ડ્રોનને ઇઝરાઈલ ઍરોસ્પેસ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે વિકસિત કર્યા છે. તે એક રખડતો દારૂગોળો છે. જે મુખ્યત્વે દુશ્મન રડાર સિસ્ટમ અને હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમનો નાશ કરવા માટે રચાયેલ છે. ભારતે આ ડ્રોન દ્વારા પાકિસ્તાનમાં હુમલા કર્યા હતા.
પાકિસ્તાની સેનાએ ગુરુવારે દાવો કર્યો હતો કે ભારતે કરાચી અને લાહોર જેવા મુખ્ય શહેરો સહિત અનેક સ્થળોને નિશાન બનાવીને ડ્રોન હુમલા કર્યા છે. ભારતે પાકિસ્તાનના તે વિસ્તારોમાં ઇઝરાયલ પાસેથી ખરીદેલા હાર્પી ડ્રોનનો ઉપયોગ કર્યો છે જેને તેણે નિશાન બનાવ્યું છે. વિશ્વના સૌથી ઘાતક ડ્રોનમાંના એક હાર્પી, પાકિસ્તાનમાં ઘણી ઇમારતોને ભારે નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. સરકારનું કહેવું છે કે ઓપરેશન સિંદૂર હજુ પણ ચાલુ છે અને ભારતીય સેનાની કાર્યવાહીમાં અત્યાર સુધીમાં 100 થી વધુ આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા છે.
હાર્પી ડ્રોન શું છે?
હાર્પી ડ્રોન એ ઇઝરાયલ દ્વારા નિર્મિત માનવરહિત હવાઈ વાહન (UAV) છે, જે ઇઝરાયલ એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તે એક રખડતો દારૂગોળો છે. જે મુખ્યત્વે દુશ્મન રડાર સિસ્ટમ અને હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમનો નાશ કરવા માટે રચાયેલ છે. આ ડ્રોન દેખરેખ અને ચોકસાઈ બંને રીતે પ્રહાર કરવા સક્ષમ છે, જે તેને લશ્કરી કામગીરીમાં અસરકારક હથિયાર બનાવે છે. હાર્પી ડ્રોનને ફાયર એન્ડ ફોરગેટ મિસાઈલ પણ કહેવામાં આવે છે. કારણ કે હુમલો કર્યા પછી આ ડ્રોન નાશ પામે છે. ભારતે 2000 માં ઇઝરાયલ પાસેથી આ ખરીદ્યા હતા.
હાર્પી ડ્રોન વિશે વિગતવાર માહિતી
હાર્પી ડ્રોન 1980 ના દાયકામાં ઇઝરાયલ દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. તે મૂળરૂપે દુશ્મન હવાઈ સંરક્ષણ (SEAD) મિશનને દબાવવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું, જે દુશ્મન રડાર અને હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓને નિશાન બનાવે છે. હાર્પીનું એક સુધારેલું સંસ્કરણ, હારોપ, પાછળથી વિકસાવવામાં આવ્યું હતું, જેમાં વધુ અદ્યતન સેન્સર અને લાંબી રેન્જ હતી. ભારત સહિત ઘણા દેશો દ્વારા હારોપ અપનાવવામાં આવ્યું છે. તે જાતે અથવા ઓપરેટર દ્વારા ચલાવી શકાય છે.
ડિઝાઇન અને સુવિધાઓ
લોઇટરિંગ મ્યુનિશન (કેમિકેઝ ડ્રોન), જે લક્ષ્ય પર સીધો હુમલો કરવા માટે સ્વ-વિનાશ કરે છે. આ ડ્રોન મહત્તમ ૧૮૫ કિમી/કલાક (૧૧૫ માઇલ પ્રતિ કલાક) ની ઝડપે ઉડી શકે છે. આ ડ્રોનના વિવિધ વર્ઝન 500 થી 1000 કિમીનું અંતર કાપી શકે છે. એકવાર હવામાં ઉડ્યા પછી, તેઓ લગભગ છ થી નવ કલાક સુધી આકાશમાં રહી શકે છે. આ ડ્રોન 32 કિલો સુધીના શસ્ત્રો લઈને ઉડી શકે છે.
હાર્પી ડ્રોનમાં લાંબા સમય સુધી હવામાં ફરવાની ક્ષમતા છે. તે નિર્ધારિત વિસ્તારમાં ઉડે છે, દુશ્મનના રડાર સિગ્નલો શોધી કાઢે છે અને પછી આપમેળે અથવા ઓપરેટરના આદેશ પર લક્ષ્ય પર હુમલો કરે છે. આ ડ્રોન પોતાના લક્ષ્ય પર નીચે ઉતરે છે અને પોતાના વિસ્ફોટક હથિયારથી પોતાનો નાશ કરે છે, જેનાથી લક્ષ્યને ભારે નુકસાન થાય છે.
ડ્યુઅલ-રોલ વેપન સિસ્ટમ
હાર્પી (હાર્પીનું અદ્યતન સંસ્કરણ) સર્વેલન્સ ડ્રોન અને ઘાતક મિસાઇલ બંને તરીકે કામ કરે છે. તે લક્ષ્ય વિસ્તારો પર ફરે છે અને પછી શોધાયા પછી લક્ષ્યમાં ડૂબકી લગાવે છે, જે તેને સમય-સંવેદનશીલ જોખમો સામે ખૂબ અસરકારક બનાવે છે.