અવકાશમાં ભારતનું સ્થાન મજબૂત! આપણું સ્પેસ સ્ટેશન કંઈક આવું હશે, ISRO એ આપી ઝલક

ISRO unveils model of Bharatiya Antariksh Station: શુક્રવારે ISRO એ ભારતીય અવકાશ મથક (Bharatiya Antariksh Station) મોડ્યુલનું એક મૉડલ રજૂ કર્યું. નવી દિલ્હીમાં શરૂ થયેલા બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ ઉજવણી દરમિયાન આ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ.

મંડપમમાં સ્થાપિત BAS-01 મૉડલ (તસવીર સૌજન્ય: સોશિયલ મીડિયા)

શુક્રવારે ISRO એ ભારતીય અવકાશ મથક (Bharatiya Antariksh Station) મોડ્યુલનું એક મૉડલ રજૂ કર્યું. નવી દિલ્હીમાં શરૂ થયેલા બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ ઉજવણી દરમિયાન આ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ. ભારત 2028 સુધીમાં તેના સ્વ-નિર્મિત અવકાશ મથક ભારતીય અવકાશ મથકના પ્રથમ મોડ્યુલને લૉન્ચ કરવાની યોજના ધરાવે છે. આનાથી ભારત ભ્રમણકક્ષા પ્રયોગશાળાઓ ચલાવતા દેશોના પસંદગીના જૂથમાં જોડાશે. હાલમાં બે ભ્રમણકક્ષા પ્રયોગશાળાઓ છે - પાંચ અવકાશ એજન્સીઓ દ્વારા સંચાલિત આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક અને ચીનનું ટિઆંગોંગ સ્પેસ સ્ટેશન. ભારત મંડપમ ખાતે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણીમાં હાજર લોકોમાં 3.8 મીટર બાય 8 મીટરનું વિશાળ BAS-01 મૉડલ આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું.

અવકાશ ક્ષેત્ર માટેની તેની મહત્વાકાંક્ષી યોજનાઓના ભાગ રૂપે, ભારત 2035 સુધીમાં ભારતીય અવકાશ મથકના 5 મોડ્યુલ સ્થાપિત કરવાની યોજના ધરાવે છે. BAS-01 મોડ્યુલનું વજન 10 ટન હોવાની અપેક્ષા છે. તે પૃથ્વીથી 450 કિમી ઉપર નીચા પૃથ્વી ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે. તેની મુખ્ય વિશેષતાઓમાં સ્વદેશી રીતે વિકસિત પર્યાવરણીય નિયંત્રણ અને જીવન સહાયક પ્રણાલીઓ, ભારત ડૉકિંગ સિસ્ટમ, ભારત બર્થિંગ મિકેનિઝમ, સ્વચાલિત હેચ સિસ્ટમ, માઇક્રોગ્રેવિટી સંશોધન અને ટેકનોલોજી પ્રદર્શન માટે પ્લેટફોર્મ, વૈજ્ઞાનિક ઇમેજિંગ માટે વ્યૂપોર્ટ અને ક્રૂ મનોરંજનનો સમાવેશ થાય છે.

આ પ્રોજેક્ટ કેટલો મહત્ત્વપૂર્ણ છે
ભારતીય અવકાશ મથકમાં પ્રોપલ્શન અને ECLSS પ્રવાહી રિફિલ્સ, રેડિયેશન, થર્મલ અને માઇક્રોમિટિઓરોઇડ ઓર્બિટલ કાટમાળ સુરક્ષા, સ્પેસ સુટ્સ વગેરે પણ હશે. BAS અવકાશ, જીવન વિજ્ઞાન, દવા અને આંતરગ્રહીય સંશોધનના વિવિધ પાસાઓના અભ્યાસ માટે સંશોધન પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપશે તેવી અપેક્ષા છે. તે માનવ સ્વાસ્થ્ય પર માઇક્રોગ્રેવિટીની અસરોનો અભ્યાસ કરવાની અને અવકાશમાં લાંબા ગાળાની માનવ હાજરી માટે જરૂરી પરીક્ષણ તકનીકોનો અભ્યાસ કરવાની તક પૂરી પાડશે.

અવકાશ પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન મળશે
આ અવકાશ મથક અવકાશ પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપશે. આ ભ્રમણકક્ષા પ્રયોગશાળાના સંસાધનોનો લાભ લઈને ભારત વાણિજ્યિક અવકાશ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરશે. BAS આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગમાં યોગદાન આપશે અને વૈજ્ઞાનિક સંશોધન માટે કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરશે. તે યુવા પેઢીને અવકાશ વિજ્ઞાન અને ટેકનોૉલોજીમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે પ્રેરણા આપશે. ભારત મંડપમ ખાતે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસની ઉજવણીમાં હાજર લોકોમાં 3.8 મીટર બાય 8 મીટરનું વિશાળ BAS-01 મૉડલ આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું. 

ભારતીય અવકાશ મથક ફક્ત એક મશીન નહીં હોય. તે આવનારી પેઢીઓ માટે પ્રેરણારૂપ બનશે. અહીં અવકાશ વિજ્ઞાનથી લઈને તબીબી વિજ્ઞાન, જીવન વિજ્ઞાનથી લઈને આંતરગ્રહીય સંશોધન સુધી સંશોધન કરવામાં આવશે. દુનિયા આમાંથી શીખશે અને ભારત પણ એક નવી ઉડાન ભરશે. ભારત મંડપમમાં સ્થાપિત 3.8 મીટર x 8 મીટર BAS-01 મૉડલ સામે લોકોની આંખો ચમકી રહી હતી. બાળકો પ્રશ્નો પૂછી રહ્યા હતા, વડીલો ફોટા પાડી રહ્યા હતા અને દરેક વ્યક્તિ એક જ વાત વિચારી રહ્યા હતા - હવે સમય આવી ગયો છે જ્યારે ભારત પૃથ્વીથી ઉપર ઉઠશે અને અવકાશનો પણ રાજા બનશે.