31 December, 2025 03:43 PM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
પ્રતીકાત્મક તસવીર (તસવીર સૌજન્યઃ એઆઇ)
કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલય (MInistry of Health and Family Welfare) એ તાજેતરમાં ગંભીર સ્વાસ્થ્ય જોખમોનો ઉલ્લેખ કરીને વ્યાપકપણે ઉપયોગમાં લેવાતી પેઇનકિલર દવા નાઇમસુલાઇડ (Nimesulide) પર પ્રતિબંધ લાદ્યો છે. આ પ્રતિબંધ તાત્કાલિક અમલમાં મુકવામાં આવ્યો છે. કેન્દ્ર સરકારે તાત્કાલિક અસરથી ૧૦૦ મિલિગ્રામથી વધુ નાઇમસુલાઇડ ધરાવતી તમામ મૌખિક તાવ અને પીડા રાહત દવાઓના ઉત્પાદન, વેચાણ અને વિતરણ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે લોકપ્રિય પેઇનકિલર દવા નાઇમસુલાઇડ (Nimesulide) પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ પ્રતિબંધ ૧૦૦ મિલિગ્રામથી વધુ ધરાવતી નાઇમસુલાઇડ ગોળીઓ (Nimesulide Banned) પર લાગુ પડે છે. સરકારે સ્વાસ્થ્ય જોખમોનો ઉલ્લેખ કરીને આ પ્રતિબંધની જાહેરાત કરી હતી. આરોગ્ય મંત્રાલયે ડ્રગ ટેકનિકલ સલાહકાર બોર્ડ સાથે પરામર્શ કર્યા પછી આ નિર્ણય લીધો હતો. ડ્રગ્સ એન્ડ કોસ્મેટિક્સ એક્ટ, ૧૯૪૦ ની કલમ ૨૬એ હેઠળ આ પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો હતો.
આરોગ્ય મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, ૧૦૦ મિલિગ્રામથી વધુ નાઇમસુલાઇડનું સેવન માનવો માટે ખતરનાક બની શકે છે. દુખાવામાં રાહત મેળવવા માટે બજારમાં ઘણા સુરક્ષિત વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે.
નાઇમસુલાઇડ એક નોન-સ્ટીરોઇડલ દવા છે જેનો ઉપયોગ પીડા નિવારક તરીકે થાય છે. જોકે, સરકારે તેના ઉપયોગ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. વર્ષ ૨૦૧૧ માં, આરોગ્ય મંત્રાલયે ૧૨ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે નાઇમસુલાઇડના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
આ આદેશમાં સરકારે કહ્યું હતું કે, ૧૨ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો માટે નાઇમસુલાઇડ સૂચવવી જોઈએ નહીં. તેનો ઉપયોગ બાળકો માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. ઘણા દેશોમાં તેનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત છે.
આ વર્ષના જાન્યુઆરીમાં, સરકારે પ્રાણીઓમાં નાઇમસુલાઇડ દવાઓના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો હતો. તેનું કારણ પર્યાવરણીય ચિંતાઓ હતી, કારણ કે ગાયો પર ઉપયોગ કરવાથી આ દવા ગીધ માટે ખતરો ઉભો કરતી હતી. અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે દવા લીધા પછી 24 કલાકની અંદર ગીધ મૃત્યુ પામે છે.
નાઇમસુલાઇડ વર્ષ ૧૯૮૫માં ઇટાલીમાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને તે NSAID (નોન-સ્ટીરોઇડલ એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી દવા) શ્રેણીમાં આવે છે. આ દવાઓના લાંબા ગાળાના ઉપયોગથી લીવર ઝેરી અસર, રક્તસ્રાવ, કિડનીને નુકસાન અને ત્વચા પર ફોલ્લીઓ થઈ શકે છે.
ઘણા યુરોપિયન દેશોમાં નાઇમસુલાઇડ પેઇનકિલર પર સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધ છે. ફિનલેન્ડ (Finland), સ્પેન (Spain), આયર્લેન્ડ (Ireland) અને બેલ્જિયમ (Belgium) જેવા યુરોપિયન દેશોએ વર્ષ ૨૦૦૭ માં તેના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. કેનેડા (Canada), જાપાન (Japan), યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ (United States), ઓસ્ટ્રેલિયા (Australia) અને યુકે (UK) એ પણ નાઇમસુલાઇડ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
