28 October, 2025 12:46 PM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
રાજનાથ સિંહ (તસવીર સૌજન્ય મિડ-ડે)
ભારતીય સશસ્ત્ર દળોના સંયુક્ત ત્રિશુલ કવાયતની અપેક્ષાએ પાકિસ્તાને પોતાનું સંપૂર્ણ હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધું છે. નૌકાદળના વડા અસીમ મુનીરની સર ક્રીકની મુલાકાત બાદ આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં, સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહે પાકિસ્તાનને સર ક્રીકમાં કોઈપણ દુ:સાહસ સામે ચેતવણી આપી હતી.
પશ્ચિમ સરહદ પર ત્રણેય ભારતીય સશસ્ત્ર દળો દ્વારા 30 ઑક્ટોબરના રોજ શરૂ થનારા "ત્રિશુલ" કવાયતથી પાકિસ્તાની સૈન્યમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. ભારતે "ત્રિશુલ" કવાયત માટે "નોટિસ ટુ એર મિશન" (NOTAM) જારી કરી દીધી છે. જોકે, પાકિસ્તાન આ કવાયતથી એટલું ચિંતિત છે કે તેણે "નોટમ"નો વ્યાપ લગભગ સમગ્ર દેશના હવાઈ ક્ષેત્રને આવરી લેવા માટે વધારી દીધો છે. પરિણામે, લગભગ તમામ પાકિસ્તાનના હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દેવામાં આવ્યા છે. પાકિસ્તાનનું આ પગલું તેના નૌકાદળના વડાની સર ક્રીક ક્ષેત્રની મુલાકાત પછી આવ્યું છે.
30000 સૈનિકો ભાગ લેશે, પાકિસ્તાન ગભરાઈ ગયું
ભારતીય સૈન્યના યુદ્ધાભ્યાસથી પાકિસ્તાન એટલું ગભરાઈ ગયું છે કે તેણે તેના NOTAMનો વ્યાપ વધાર્યો છે. નૌકાદળના વડાએ સર ક્રીક વિસ્તારની મુલાકાત લીધા પછી પાકિસ્તાનનું આ પગલું આવ્યું છે. ઇસ્લામાબાદે ૨૮ અને ૨૯ ઓક્ટોબર માટે NOTAM જારી કર્યું છે. "ત્રિશૂલ" યુદ્ધાભ્યાસમાં સેના, વાયુસેના અને નૌકાદળના ૩૦,૦૦૦ સૈનિકો ભાગ લેશે. આ કવાયત ૩૦ ઓક્ટોબરથી ૧૦ નવેમ્બર સુધી ચાલશે. આ યુદ્ધાભ્યાસ રાજસ્થાનના જેસલમેરથી ગુજરાતના સર ક્રીક સુધી યોજાશે.
લગભગ સમગ્ર પાકિસ્તાનમાં હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ
ભારતીય સેના, નૌકાદળ અને વાયુસેના 30 ઑક્ટોબરથી 11 ઑક્ટોબર સુધી રાજસ્થાન અને ગુજરાતના સરહદી વિસ્તારોમાં સંયુક્ત લશ્કરી કવાયત કરી રહ્યા છે. આ કવાયતો સમુદ્ર અને રણ બંને જગ્યાએ થશે. ભારતે કોઈપણ વિમાનને આ કવાયતમાં ફસાઈ ન જાય તે માટે સાવચેતીના પગલા તરીકે "NOTAM" જારી કરી દીધું હતું. જોકે, પાકિસ્તાને હવે લગભગ આખા દેશને આવરી લેવા માટે તેનો વ્યાપ વિસ્તાર્યો છે.
બદલાતા ભૂગોળના ડરથી ધ્રુજી ઉઠ્યું પાકિસ્તાન!
રાજનાથ સિંહે પાકિસ્તાનને ચેતવણી આપી હતી કે તેણે ભૂલવું ન જોઈએ કે સર ક્રીકમાંથી પસાર થતો રસ્તો કરાચી તરફ પણ જાય છે. તેમણે કડક શબ્દોમાં કહ્યું હતું કે આ ક્ષેત્રમાં કોઈપણ દુશ્મન આક્રમણ તેના ઇતિહાસ અને ભૂગોળ બંનેને બદલી શકે છે. ભારતની આ ચેતવણી અને પાકિસ્તાન દ્વારા તેના હવાઈ ક્ષેત્રને બંધ કરવાના નિર્ણયથી ઓપરેશન સિંદૂર પછી આ ક્ષેત્રમાં ભારતની બદલાયેલી વ્યૂહરચનાનો નોંધપાત્ર સંકેત છે.
હિંદ મહાસાગરથી અરબી સમુદ્ર સુધી રક્ષા
એ નોંધવું જોઈએ કે ઓપરેશન સિંદૂર પછી, ભારતીય સશસ્ત્ર દળો હિંદ મહાસાગરથી અરબી સમુદ્ર સુધી સતત સક્રિય છે. પહેલા, ભારતીય નૌકાદળે બ્રિટિશ રોયલ નેવી સાથે સંયુક્ત કવાયત હાથ ધરી હતી. ત્યારબાદ, તાજેતરમાં, ભારતીય વાયુસેનાએ કોંકણ કિનારે એડવાન્સ્ડ મેન-અનમેનેડ ટીમિંગ (MUM-T)નું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું હતું. હવે, ત્રણેય દળો "ત્રિશૂલ" સંયુક્ત કવાયત કરવા જઈ રહ્યા છે.