આ રોગમાં મૅનેજમેન્ટ અત્યંત મહત્ત્વનો ભાગ છે.
પ્રતીકાત્મક તસવીર
ડાયાબિટીઝ એક એવો રોગ છે જે તમને આવે એટલે એ રોગ વિશે પૂરી જાણકારી તમારે રાખવી જરૂરી છે. કોઈ પણ વસ્તુ ધારી લેવી કે માની લેવી યોગ્ય નથી. ડૉક્ટરને તમે નાનામાં નાના પ્રશ્નો પૂછો, એમાં કોઈ તકલીફ નથી; પરંતુ ઇન્ટરનેટ પરથી કોઈ પણ માહિતી આવે એને માની લેવી નહીં અને ખુદના મનથી કે કોઈની સલાહથી પણ કોઈ ધારણા ધરવી યોગ્ય નથી. ઘણી
નાની-નાની બાબતો હોય છે જેને સમજવી જરૂરી છે. આ રોગમાં મૅનેજમેન્ટ અત્યંત મહત્ત્વનો ભાગ છે.
આમ તો દરેક રોગ માટે ઘણીબધી માન્યતાઓ હોય જ છે, પણ ડાયાબિટીઝ માટે તો ઘણી વધુ પડતી ધારણાઓ લોકોમાં જોવા મળે છે. એમાં આ ખાશો તો શુગર વધી જશે અને તે ખાશો તો શુગર વધી જશે એ મુખ્ય છે. આ પ્રકારની માન્યતાઓ કે જ્ઞાન દરદીને સજાગ કરવાને બદલે વધુ ને વધુ ડરાવે છે. આ ખવાય અને આ ન ખવાયના સ્ટ્રેસમાં વ્યક્તિની શુગર વધુ ખરાબ થઈ જાય છે. જે પણ નિયમો છે એને સહજ રીતે અપનાવવા જરૂરી છે. આમ તો આ વાત ખૂબ નાની લાગે છે, પરંતુ સાઇકોલૉજિકલી રિલૅક્સ રહેવું પણ ડાયાબિટીઝ માટે અત્યંત જરૂરી છે. આખી જિંદગી જે તમે ખાધું છે એ અચાનક બંધ થાય તો તકલીફ થવાની જ છે; પરંતુ એ સમયે શરીરને સંભાળવું, સમય પર દવાઓ લેવી કે નિયમિત દરરોજ ચાલવા જવું જેટલું જરૂરી છે એટલું જ જરૂરી છે માનસિક રીતે શાંત અને સહજ રહેતાં શીખવું.
ADVERTISEMENT
અમે ડૉક્ટર તરીકે સમજીએ છીએ કે ડાયાબિટીઝ આવે એટલે માણસનું જીવન આખું બદલાય છે, લાઇફસ્ટાઇલ આખી બદલાય છે. એ બદલાવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જોકે એ લાઇફસ્ટાઇલ બદલવાનું પણ લોકો ટેન્શન લેતા હોય છે. સવારે ચાલવા જવું પડશે એ મજાની વાત હોવી જોઈએ, ટેન્શનની નહીં. સમયસર જમવું પડશે એ કોઈ હિટલરના શાસનનો કડક નિયમ નથી, અનુશાસનનો એક ભાગ છે. દરરોજ એક વાગ્યે જમવાનું જરૂરી છે; પણ જો એક વાગીને દસ મિનિટ થઈ ગઈ અને એ ૧૦ મિનિટમાં તમે ઘાંઘા થઈ ગયા કે જમવામાં મોડું થાય છે, જલદી જમી લઈએ તો દસ મિનિટ મોડું જમવાથી જેટલું નુકસાન નથી થતું એટલું તમે જે ઘાંઘા થયા એનાથી થાય છે. આ ખૂબ જ મૂળભૂત બાબત છે, પણ આપણે એને સમજી નથી શકતા. નિયમો અને અનુશાસન ધીમે-ધીમે સહજતાથી, સમજીને આવે એ ખૂબ જ જરૂરી છે. જો સ્ટ્રેસ સાથે આવશે કે ડર સાથે આવશે તો એ તમારું ડબલ નુકસાન કરશે. એક વાર સમજીને આ કરો તો તમારા ડાયાબિટીઝ મૅનેજમેન્ટમાં ઘણો ફરક પડશે.
