દાયકાઓથી સૌર ઊર્જાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ તેના પર્યાવરણીય ફાયદાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, આ દિવસોમાં સૌર ઊર્જાનું ઉત્પાદન મોટા પાયે થઈ રહ્યું છે
પ્રતીકાત્મક તસવીર
પૃથ્વીના વધતા તાપમાનથી દુનિયાના તમામ દેશો ચિંતિત છે અને રિન્યુએબલ એનર્જી નિર્ભરતા વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. પેટ્રોલ, ગેસ વગેરે જેવી પરંપરાગત ઊર્જાનો ઝડપથી ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે, જ્યારે તેની કિંમતો પણ ઝડપથી વધી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં સૌર ઊર્જા તરફ આકર્ષણ વધી રહ્યું છે. જો કે, દાયકાઓથી સૌર ઊર્જાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ તેના પર્યાવરણીય ફાયદાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, આ દિવસોમાં સૌર ઊર્જાનું ઉત્પાદન મોટા પાયે થઈ રહ્યું છે. આ ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. કમાણી પણ સારી છે. સોલાર એનર્જીમાં કારકિર્દી કેવી રીતે બનાવવી ચાલો જાણીએ...
શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ
ADVERTISEMENT
બિન-પરંપરાગત ઊર્જા સ્ત્રોત તરીકે સૌર ઊર્જા એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે. આ ક્ષેત્રમાં થઈ રહેલા વિકાસ સાથે, યુવાનો માટે કારકિર્દીની સંભાવનાઓ પણ વધી રહી છે. આ ક્ષેત્રમાં સતત નવી ટેકનોલોજી આવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે સૌર ઊર્જા ક્ષેત્રે શાનદાર કારકિર્દી બનાવી શકો છો. છેલ્લા એક દાયકામાં સૌર ઉદ્યોગમાં હજારો નોકરીઓનું સર્જન થયું છે.
આવશ્યક લાયકાત
સૌર ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે ઉમેદવારે ગણિત, રસાયણશાસ્ત્ર અને ભૌતિકશાસ્ત્ર વિષયો સાથે 12મું પાસ હોવું ફરજિયાત છે. આ પછી, વ્યક્તિ મિકેનિકલ અથવા ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયરિંગમાં સ્નાતકની ડિગ્રી લઈ શકે છે, જે લોકો સોલાર એન્જિનિયર તરીકે કારકિર્દી બનાવવા માગે છે, તેઓ રસાયણશાસ્ત્ર, કોમ્પ્યુટર સાયન્સ, સિવિલ એન્જિનિયરિંગ અથવા સંબંધિત વિષયોમાં વિશેષતા મેળવી શકે છે.
આ ક્ષેત્રમાં પ્રગતિ કરવા માટે, એનર્જી પોલિસી, સોલર એનર્જી અને ફોટોવોલ્ટેઇક, રિન્યુએબલ એનર્જી અને જિયોથર્મલ એનર્જીનો માસ્ટર કોર્સ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
સૌર ઊર્જાનો અભ્યાસ
આ માટે ઘણા અભ્યાસક્રમો ઉપલબ્ધ છે. જોકે, તેમાં પ્રવેશ મેળવવા માટે, પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કરવી જરૂરી છે. IIT, NIT જેવી ટોચની એન્જિનિયરિંગ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ લેવા માટે તમારે JEE પરીક્ષા આપવી પડશે. આ પછી B.Sc in Electrical Engineering, BE અને B.Tech (B.Tech) in Electrical Engineering કરી શકાય છે. પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન ME અને M.Tech (M.Tech), ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયરિંગમાં MSc, B.Tech Solar and Alternative Energy અને M.Tech in Renewable Energy અભ્યાસક્રમો કરી શકાય છે. આ સિવાય કેટલીક સંસ્થાઓમાં અનુસ્નાતક સ્તરના ઊર્જા અને સંચાલન અને સંબંધિત અભ્યાસક્રમો ચલાવવામાં આવે છે.
ભારતમાં સૌર ઊર્જાના અભ્યાસ માટેની ટોચની સંસ્થાઓ
- IIT ખડગપુર
- IIT જોધપુર
- યુનિવર્સિટી ઑફ પેટ્રોલિયમ એન્ડ એનર્જી સ્ટડીઝ, ઉત્તરાખંડ
- નેશનલ ઇન્સ્ટીટ્યુટ ઑફ ટેકનોલોજી, એનઆઈટી કાલિકટ
- આર્યભટ્ટ નોલેજ યુનિવર્સિટી, પટના, બિહાર
- અન્ના યુનિવર્સિટી, ચેન્નાઈ ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઑફ સોલાર એનર્જી, થાણે
સોલર એન્જિનિયરનું વર્ક પ્રોફાઇલ
સોલર એન્જિનિયરો તેમના ગ્રાહકો સાથે સંપર્કમાં રહે છે. આ વ્યાવસાયિકો સૌર ઊર્જાની જરૂરિયાતો, ક્લાયન્ટની અપેક્ષાઓ, તેમના બજેટને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રોજેક્ટ તૈયાર કરે છે અને ક્લાયન્ટને સંબંધિત માહિતી આપે છે. તેમનું મુખ્ય કામ સોલાર પાવર પ્લાન્ટ બનાવતા પહેલા પ્રોજેક્ટ સાઇટની મુલાકાત લેવાનું છે. તેના આધારે આગળની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવે છે. આ પછી, સોલાર એન્જિનિયરો પેનલ ડિઝાઇન કરે છે અને એનર્જી કન્વર્ટિંગ એન્જિન બનાવે છે. તમારી બનાવેલી ડિઝાઇનમાં દરેક સંભવિત સુધારણા પછી, ઇન્સ્ટોલેશન કાર્ય પૂર્ણ થાય છે. છેલ્લે સોલાર પાવર પ્લાન્ટની જાળવણીની જવાબદારી આવે છે. એન્જિનિયરો નિયમિતપણે સૌર ઊર્જા પેનલ્સ, કિટ્સ અને સંબંધિત મશીનોની તપાસ કરે છે.
પગાર ધોરણ
સૌર ઊર્જા ક્ષેત્રે ઘણી કમાણી થઈ રહી છે. કારકિર્દીની શરૂઆતમાં ઉમેદવારને 6 લાખથી 15 લાખ રૂપિયાનું પેકેજ મળે છે. પ્રાઈવેટ સેક્ટરનું સેલેરી પેકેજ સરકારી સેક્ટર કરતા વધારે છે. અનુભવ અને પોસ્ટ અનુસાર પગાર આપવામાં આવે છે. આ ક્ષેત્રના અનુભવી યુવાનો એક મહિનામાં દોઢથી બે લાખ રૂપિયા સુધી કમાય છે.
