Anti-Rabies Vaccine: ભારતમાં કૂતરા કરડવાની ઘટનાઓ ઝડપથી વધી રહી છે. સુપ્રીમ કૉર્ટે દિલ્હી-એનસીઆરમાંથી રખડતાં કૂતરાઓને ખસેડીને શેલ્ટર હોમ્સમાં મોકલવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
પ્રતીકાત્મક તસવીર
Anti-Rabies Vaccine: ભારતમાં કૂતરા કરડવાની ઘટનાઓ ઝડપથી વધી રહી છે. સુપ્રીમ કૉર્ટે દિલ્હી-એનસીઆરમાંથી રખડતાં કૂતરાઓને ખસેડીને શેલ્ટર હોમ્સમાં મોકલવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ બધા વચ્ચે પ્રશ્નો ઉઠી રહ્યા છે કે ભારતમાં એન્ટી-રૅબિઝ વૅક્સિન પહેલાથી કેમ નથી લગાડવામાં આવતી? આરએમએલ હૉસ્પિટલના ડૉક્ટરે આનું કારણ જણાવ્યું છે.
આખા ભારતમાં કૂતરાના કરડવાની ઘટનાઓ દિવસે ને દિવસે વધતી જઈ રહી છે. આનું પરિણામ એ છે કે સુપ્રીમ કૉર્ટે દિલ્હી-એનસીઆરના રસ્તાઓ પર રહેતા બધાં કૂતરાઓને ખસેડીને શેલ્ટર હોમ્સમાં શિફ્ટ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. હકીકતે, કૂતરાઓનું કરડવું એક ગંભીર ચિંતાનો વિષય બનતો જાય છે. કૂતરાઓના કરડવાના દર મહિને હજારો મામલા સામે આવે છે, જેથી રેબીઝ નામની એક ગંભીર બીમારી થાય છે. રેબીઝ કૂતરાઓ, બિલાડીઓ અને વાંદરા જેવા પ્રાણીઓના કરડવાથી ફેલાતું એક ઘાતક ઇન્ફેક્શન છે, જેને રોકવા માટે ડૉક્ટર્સ એન્ટી-રેબીઝ વૅક્સિન મૂકે છે. ભારતમાં, આ લાઇફસેવર વૅક્સિન ફક્ત આ પ્રાણીઓ દ્વારા કરડ્યા પછી જ આપવામાં આવે છે. જો સમયસર હડકવાની સારવાર ન કરવામાં આવે, તો બચવું લગભગ અશક્ય છે, તેથી તેના માટે રસી લેવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ADVERTISEMENT
વિદેશમાં રસી પહેલા આપવામાં આવે છે
ભારતમાં, તે ફક્ત ત્યારે જ આપવામાં આવે છે જ્યારે કૂતરો, વાંદરો અથવા બિલાડી કરડે છે, પરંતુ રસપ્રદ વાત એ છે કે વિદેશમાં આ રસી કોઈને કરડ્યા વિના પણ આપી શકાય છે. પરંતુ ભારતમાં આ કરી શકાતું નથી. ખાનગી હોસ્પિટલો પણ કોઈપણ પ્રાણી દ્વારા કરડ્યા વિના હડકવાની રસી આપતી નથી. આ પ્રશ્ન ઊભો કરે છે કે ભારતમાં હડકવા વિરોધી રસી અગાઉથી કેમ આપી શકાતી નથી, ખાસ કરીને કારણકે અન્ય રસીઓ બાળકોને વિવિધ રોગોથી બચાવવા માટે શરૂઆતથી જ આપવામાં આવે છે.
ડોક્ટરે શું કહ્યું?
દિલ્હીની રામ મનોહર લોહિયા હોસ્પિટલ (RML) ના કોમ્યુનિટી મેડિસિનના સહાયક પ્રોફેસર ડૉ. સાગર બોરકરે એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે હડકવા વિરોધી રસી બાળકોને અથવા નિયમિત રસીકરણ ઝુંબેશમાં આપવામાં આવતી સામાન્ય રસીઓ જેવી નથી. આ રસી ફક્ત ત્યારે જ આપવામાં આવે છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને કૂતરા, બિલાડી અથવા વાંદરો જેવા પ્રાણીઓ કરડે છે. તેનો હેતુ શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાનો અને હડકવા જેવા ખતરનાક વાયરસ સામે રક્ષણ આપવાનો છે.
આ રસી સામાન્ય રીતે એવા લોકોને આપવામાં આવે છે જેઓ ઉચ્ચ જોખમમાં હોય છે, જેમ કે પશુ ચિકિત્સકો, પ્રાણીઓ સાથે કામ કરતા લોકો અથવા એવા વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો જ્યાં હડકવાનું જોખમ વધારે હોય છે. આમ છતાં, તેની અસરનો સમય ફક્ત ત્રણ વર્ષનો છે, તેથી આ રસી વારંવાર લગાવવી યોગ્ય નથી.
જો આ સમય દરમિયાન કોઈને હડકવાથી કરડવામાં આવ્યાની પુષ્ટિ થાય છે, તો વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO)ની માર્ગદર્શિકા અનુસાર, તેને બે બૂસ્ટર ડોઝ આપી શકાય છે. રસી અને બૂસ્ટર ડોઝ અંગેનો નિર્ણય ઘણીવાર હડકવા વિરોધી રસીકરણ કેન્દ્રના આરોગ્ય નિષ્ણાતો પર આધાર રાખે છે, જેઓ ઘાની ગંભીરતા, કૂતરાની સ્થિતિ અને અન્ય પરિબળોને ધ્યાનમાં લે છે.
