નગર પરિષદ અને નગર પરિષદની ચૂંટણીના પહેલા બે તબક્કામાં ભારતીય જનતા પાર્ટી સૌથી મોટી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવી છે. મોટી સંખ્યામાં મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓમાં નેતૃત્વ સૂચવે છે કે શહેરી અને અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં પક્ષનું સંગઠન સતત મજબૂત થઈ રહ્યું છે.
મહાયુતિ (ફાઈલ તસવીર)
Maharashtra Local Body Election Results: પરિણામોના આધારે શાસક મહાયુતિ ગઠબંધન સ્પષ્ટ સ્થિતિમાં હોય તેવું લાગે છે. જોકે, ગઠબંધનમાં સત્તાનું સંતુલન વધુને વધુ ભાજપ તરફ સરકી રહ્યું છે. બૃહન્મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (BMC) ની ચૂંટણીઓ પહેલા મહારાષ્ટ્રમાં યોજાયેલી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓએ રાજ્યના રાજકારણમાં નવી રેખાઓ દોરી છે. આ પરિણામો માત્ર શાસક ગઠબંધનની તાકાતને જ પ્રકાશિત કરતા નથી પરંતુ વિપક્ષની નબળી પડતી પકડ અને આગામી ચૂંટણીઓની સંભવિત દિશાનું સ્પષ્ટ ચિત્ર પણ આપે છે.
ભાજપનો ઉદય: શહેરી રાજકારણમાં વધતો પ્રભાવ
ADVERTISEMENT
નગર પરિષદ અને નગર પરિષદની ચૂંટણીના પહેલા બે તબક્કામાં ભારતીય જનતા પાર્ટી સૌથી મોટી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવી છે. મોટી સંખ્યામાં મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓમાં નેતૃત્વ સૂચવે છે કે શહેરી અને અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં પક્ષનું સંગઠન સતત મજબૂત થઈ રહ્યું છે. રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે ભાજપે આ ચૂંટણીઓને મુખ્ય સ્પર્ધા તરીકે ગણવાને બદલે તેને સીધો ફાયદો કરાવ્યો. આ એ પણ સૂચવે છે કે પક્ષ ભવિષ્યમાં સાથી પક્ષો પરની તેની નિર્ભરતા ઘટાડવાની વ્યૂહરચના અપનાવી રહ્યો છે.
પરિણામો આ પ્રમાણે છે:
૨૮૮ નગર પરિષદો અને નગર પંચાયતો માટે મતદાનના પહેલા બે તબક્કામાં, ભાજપ સૌથી મોટા પક્ષ તરીકે ઉભરી આવ્યો, જેમાં ૧૨૯ નગરપાલિકાઓ જીતી. શાસક મહાયુતિ ગઠબંધને કુલ ૨૦૦ થી વધુ નગરપાલિકાઓ જીતી, તેની મજબૂત સ્થિતિ દર્શાવી. ગઠબંધનમાં, શિવસેના (શિંદે જૂથ) એ ૫૧ નગરપાલિકાઓ જીતી, જ્યારે NCP એ ૩૩ નગરપાલિકાઓ જીતી. તેનાથી વિપરીત, વિપક્ષી મહાવિકાસ આઘાડીએ ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું, ૫૦ સુધી પણ પહોંચી શક્યું નહીં. કૉંગ્રેસે ૩૫ નગરપાલિકાઓ જીતી, જ્યારે શિવસેના (ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથ) અને NCP (શરદ પવાર જૂથ) એ ફક્ત ૮ નગરપાલિકાઓ જીતી.
મહાયુતિ મજબૂત, પરંતુ છુપાયેલ અસંતુલન
પરિણામોના આધારે શાસક મહાયુતિ ગઠબંધન સ્પષ્ટ સ્થિતિમાં હોય તેવું લાગે છે. જો કે, ગઠબંધનમાં સત્તાનું સંતુલન વધુને વધુ ભાજપ તરફ ઝુકતું દેખાય છે. ભાજપનો સતત ફાયદો શિવસેના (શિંદે જૂથ) અને NCP જેવા સાથી પક્ષોના રાજકીય અવકાશને અસર કરી શકે છે. આ જ કારણ છે કે, ગઠબંધનની જીત છતાં, આંતરિક ચિંતાઓને નકારી શકાય નહીં.
ફડણવીસ પરિબળ અને નેતૃત્વની અસર
આ પરિણામો મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસના નેતૃત્વને આભારી છે. તેમના સક્રિય પ્રચાર અને સંગઠન પર મજબૂત નિયંત્રણને કારણે પક્ષ એક થયો. ભાજપ નેતૃત્વનો દાવો છે કે મતદારોએ રાજ્ય અને કેન્દ્ર બંને સ્તરે સ્થિર શાસનમાં વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે, જેનું પરિણામ સ્થાનિક ચૂંટણીઓમાં પણ જોવા મળ્યું.
મહા વિકાસ આઘાડી માટે ચેતવણી
આ પરિણામો વિપક્ષ મહા વિકાસ આઘાડી માટે ગંભીર ચેતવણી છે. સતત ચૂંટણીમાં થયેલા પછાડા ગઠબંધનની જમીની તાકાતને નબળી પાડતા દેખાય છે. ખાસ કરીને શિવસેના (ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથ) અને એનસીપી (શરદ પવાર જૂથ) નું નબળું પ્રદર્શન સૂચવે છે કે તેમનું સંગઠન અને કેડર નેટવર્ક દબાણ હેઠળ છે. બીએમસી ચૂંટણી પહેલા આ પરિસ્થિતિ ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથ માટે મોટો પડકાર ઉભો કરી શકે છે.
કૉંગ્રેસના આરોપો અને વ્યૂહાત્મક પ્રશ્નો
કૉંગ્રેસે આ પરિણામો પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે, શાસક પક્ષ પર સરકારી મશીનરી અને સંસાધનોનો દુરુપયોગ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. જો કે, રાજકીય નિષ્ણાતો માને છે કે માત્ર આરોપોથી આગળ વધીને, કૉંગ્રેસ અને એમવીએએ તેમની સંગઠનાત્મક વ્યૂહરચના પર ગંભીરતાથી પુનર્વિચાર કરવો પડશે.
BMC ચૂંટણી પહેલા બદલાયેલું વાતાવરણ
સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે આગામી મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીઓ સરળ સ્પર્ધા નહીં હોય. શાસક ગઠબંધન આત્મવિશ્વાસ ધરાવે છે, જ્યારે વિપક્ષને પોતાને ફરીથી બનાવવા માટે સમય અને નક્કર વ્યૂહરચના બંનેની જરૂર છે.
રાજકારણમાં નવો વળાંક
આ પરિણામોનો સૌથી મોટો સંદેશ એ છે કે મહારાષ્ટ્રનું રાજકારણ એક નવા તબક્કામાં પ્રવેશી રહ્યું છે. ભાજપની વધતી જતી તાકાત, મહાયુતિ (મહાગઠબંધન) માં બદલાતું સંતુલન અને MVA દ્વારા ઉભા થયેલા પડકારો - આ બધા પરિબળો આગામી મહિનાઓમાં રાજ્યની રાજકીય દિશા નક્કી કરી શકે છે.
