New Social Media Rules for Indian Army: ભારતીય સેનાએ સોશિયલ મીડિયાના ઉપયોગ અંગેની તેની નીતિમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર કર્યો છે. હવે, સેનાના સૈનિકો અને અધિકારીઓ ફક્ત જોવા માટે ઇન્સ્ટાગ્રામનો ઉપયોગ કરી શકશે. તેઓ કોઈપણ પોસ્ટ કરી શકશે નહીં.
પ્રતીકાત્મક તસવીર (સૌજન્ય: મિડ-ડે)
ભારતીય સેનાએ સોશિયલ મીડિયાના ઉપયોગ અંગેની તેની નીતિમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર કર્યો છે. હવે, સેનાના સૈનિકો અને અધિકારીઓ ફક્ત જોવા માટે ઇન્સ્ટાગ્રામનો ઉપયોગ કરી શકશે. તેઓ કોઈપણ પોસ્ટ કરી શકશે નહીં, લાઇક અથવા કમેન્ટ કરી શકશે નહીં. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ડિજિટલ પ્રવૃત્તિઓ અંગે સેના પર પહેલાથી લાગુ અન્ય તમામ નિયમો સમાન રહેશે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ સૂચનાઓ સેનાના તમામ એકમો અને વિભાગોને જારી કરવામાં આવી છે. તેનો હેતુ સૈનિકોને સોશિયલ મીડિયા પર હાજર સામગ્રી જોવા, માહિતગાર રહેવા અને માહિતી એકત્રિત કરવાની મર્યાદિત પરવાનગી આપવાનો છે, જેથી તેઓ નકલી અથવા ભ્રામક સામગ્રી ઓળખી શકે.
ADVERTISEMENT
નવી સિસ્ટમ હેઠળ, સૈનિકો સોશિયલ મીડિયા પર નકલી, ભ્રામક અથવા શંકાસ્પદ પોસ્ટ્સની જાણ તેમના ઉપરી અધિકારીઓને કરી શકશે. આ માહિતી યુદ્ધ અને ખોટી માહિતી સામે સૈન્યની આંતરિક તકેદારીને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરશે.
ભારતીય સેનાએ સમયાંતરે ફેસબુક, એક્સ (અગાઉ ટ્વિટર) અને ઇન્સ્ટાગ્રામ જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મના ઉપયોગ અંગે માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે, જે અગાઉ સુરક્ષા ચિંતાઓને કારણે સખત પ્રતિબંધિત હતા.
હની ટ્રેપ અને માહિતી લીક થવાને કારણે કડક નિયમો
વિદેશી એજન્સીઓ દ્વારા ગોઠવાયેલા હની ટ્રેપમાં ફસાઈ જવાથી સૈનિકો અજાણતા સંવેદનશીલ માહિતી લીક કરી દેતા અનેક બનાવો બાદ આ કડક નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા હતા. આનાથી સોશિયલ મીડિયા પર નિયંત્રણની જરૂર પડી.
તાજેતરમાં, ભારતીય સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ ચાણક્ય સંરક્ષણ સંવાદ દરમિયાન સેનાના કર્મચારીઓ દ્વારા સોશિયલ મીડિયાના ઉપયોગ અંગે પોતાના વિચારો શેર કર્યા. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન, તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે જનરેશન Z યુવાનો સેનામાં કેમ જોડાવા માગે છે, પરંતુ સૈન્ય અને સોશિયલ મીડિયા વચ્ચે વિરોધાભાસ દેખાય છે. જનરલ દ્વિવેદીએ કહ્યું, "તે ખરેખર એક પડકાર છે. જ્યારે યુવા કેડેટ્સ NDAમાં આવે છે, ત્યારે તેઓ સૌથી પહેલા તેમના રૂમમાં છુપાયેલા ફોન શોધે છે. તેમને સમજાવવામાં ત્રણથી છ મહિના લાગે છે કે ફોન વિના જીવન શક્ય છે." જો કે, તેમણે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી કે આજના સમયમાં સ્માર્ટફોન એક જરૂરિયાત બની ગયા છે.
તેમણે કહ્યું, "હું ક્યારેય સૈનિકોને સ્માર્ટફોન આપવાનો ઇનકાર કરતો નથી. અમે ઘણીવાર ફિલ્ડમાં હોઈએ છીએ. પછી ભલે તે બાળકની શાળા ફી ભરવાની હોય, માતાપિતાના સ્વાસ્થ્યની તપાસ કરવાની હોય, કે પછી પત્ની સાથે વાત કરવાની હોય, આ બધું ફોન દ્વારા શક્ય છે."
સોશિયલ મીડિયા કમેન્ટ અંગે, આર્મી ચીફે કહ્યું કે "રીએક્ટ કરવું" અને "રિસપોન્ડ કરવું" એ બે અલગ અલગ બાબતો છે. તેમણે સમજાવ્યું, "રીએક્ટ કરવું એટલે તાત્કાલિક પ્રતિક્રિયા આપવી, જ્યારે રિપોન્ડ કરવું એટલે વિચારપૂર્વક પ્રતિક્રિયા આપવી. અમે નથી ઇચ્છતા કે અમારા સૈનિકો ઉતાવળિયા ચર્ચામાં સામેલ થાય. તેથી, તેમને ફક્ત X જેવા પ્લેટફોર્મ જોવાની મંજૂરી છે, પ્રતિક્રિયા આપવાની નહીં."
પહેલા પણ કડક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા છે. 2017 માં, તત્કાલીન સંરક્ષણ રાજ્યમંત્રી સુભાષ ભામરેએ સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે આ માર્ગદર્શિકા માહિતીને સુરક્ષિત રાખવા અને તેનો દુરુપયોગ અટકાવવા માટે બનાવવામાં આવી છે.
2019 સુધી, સૈન્ય કર્મચારીઓને કોઈપણ સોશિયલ મીડિયા ગ્રુપમાં જોડાવા પર પ્રતિબંધ હતો. 2020 માં, નિયમો વધુ કડક કરવામાં આવ્યા હતા, અને સૈનિકોને ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામ સહિત 89 મોબાઇલ એપ્લિકેશનો કાઢી નાખવાની સૂચના આપવામાં આવી હતી. જો કે, સૈન્યએ હજુ પણ ફેસબુક, યુટ્યુબ, એક્સ, લિંક્ડઇન, ક્વોરા, ટેલિગ્રામ અને વોટ્સએપ સહિતના ચોક્કસ પ્લેટફોર્મના મર્યાદિત ઉપયોગની મંજૂરી આપી હતી, પરંતુ કડક દેખરેખ હેઠળ.
