Naachiyar Next: સંગીત નાટક અકાદમી પુરસ્કાર ઉપરાંત, તેમને તમિલનાડુ સરકાર દ્વારા કલાઈમામણિ પુરસ્કાર અને ભારતીય શાસ્ત્રીય નૃત્ય સમુદાયના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારોમાંના એક - નૃત્ય ચૂડામણિ પુરસ્કાર પણ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.
ડૉ. અનિતા રત્નમનું `નાચિયાર નેક્સ્ટ`
પ્રખ્યાત નૃત્યાંગના અને સંગીત નાટક અકાદમી પુરસ્કાર વિજેતા ડૉ. અનિતા રત્નમ 28 માર્ચ, 2025 ના રોજ મુંબઈના નીતા મુકેશ અંબાણી કલ્ચરલ સેન્ટર (NMACC) ખાતે તેમનું `નાચિયાર નેક્સ્ટ` પ્રદર્શન રજૂ કરશે. ૫૦ વર્ષથી વધુની કારકિર્દી અને ૩૬ દેશોમાં પરફોર્મ કરનાર, ડૉ. રત્નમ, જેઓએ ભરતનાટ્યમ, મોહિનીઅટ્ટમ અને કથકલીની તાલીમ મેળવી છે, આ પ્રદર્શનમાં `નિયો ભારતમ`નો ઉપયોગ કરે છે, જે આ ત્રણ પરંપરાગત નૃત્ય શૈલીઓનું સમકાલીન મિશ્રણ છે, જે ડૉ. રત્નમે પોતે વિકસાવ્યું છે. આ પ્રદર્શન એક સંવેદનશીલ નૃત્ય-નાટિકા છે જે તમિલ રહસ્યવાદી કવિ અંદલના જીવન અને કાર્યો પર આધારિત છે, જેમને ભારતીય ઇતિહાસમાં સૌથી પ્રભાવશાળી સ્ત્રી અવાજોમાંની એક ગણવામાં આવે છે.
`નાચિયાર નેક્સ્ટ` એ ડૉ. અનિતા રત્નમ પર કેન્દ્રિત પાંચમું પ્રોડકશન છે. અંદાલ 7મી સદીના કવિ છે જેમને ભારતીય ઇતિહાસમાં એક પ્રાચીન નારીવાદી અવાજ તરીકે જોવામાં આવે છે. તેઓ એવા સમયે ઉભરી આવી જ્યારે દક્ષિણ ભારતમાં સામાજિક અને ધાર્મિક પરિવર્તનના મોજા ફેલાઈ રહ્યા હતા. "આ નવું સંસ્કરણ," ડૉ. રત્નમ સમજાવે છે, "અંદાલના ઉદાસી, કૃષ્ણ પ્રત્યેની તેની અપૂર્ણ ઇચ્છા અને તેના અંતિમ ક્ષણોનું ચિત્રણ કરે છે, જ્યારે તે તેના પ્રેમના હેતુ સાથે એક થાય છે અને દેવી બને છે." સદીઓ પછી ઘણી મહિલા કવિઓએ કૃષ્ણ પ્રત્યે પોતાની ભક્તિ વ્યક્ત કરી હતી, પરંતુ અંદાલ પોતાના સમયમાં એકલી એવી સ્ત્રી હતી જેણે નિર્ભયતાથી પોતાની ઇચ્છાઓ અને ભક્તિ વ્યક્ત કરી હતી. ડૉ. રત્નમ કહે છે, "જ્યારે મીરા બાઈ સમગ્ર ભારતમાં જાણીતા છે, ત્યારે અંદાલ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ મહિલા રહસ્યવાદીઓને ઘણીવાર પડછાયામાં રાખવામાં આવે છે. મને તેમના અવાજોને નવા પ્રેક્ષકો સુધી પહોંચાડવાની જરૂર લાગી, જે નૃત્ય, નાટક, મંત્રોચ્ચાર અને સંગીતના મિશ્રણ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવશે."
ADVERTISEMENT
આ પ્રદર્શનનું એક રસપ્રદ પાસું એ છે કે તેમાં ફક્ત સ્ત્રી સંગીતકારોનું જૂથ છે, જે ડૉ. અનિતા રત્નમ દ્વારા ઇરાદાપૂર્વકની પસંદગી છે જેથી અંદાલની વાર્તામાં સ્ત્રી ઊર્જાને વધુ અસરકારક રીતે બહાર લાવી શકાય. ગાયકોથી લઈને વીણાવાદકો અને એક દુર્લભ મહિલા તબલાવાદક સુધી, સંગીત અંદાલની નાજુકતા અને શક્તિ બન્નેને વ્યક્ત કરે છે. આ દૃશ્ય, તમિલ દોહાઓ અને અંગ્રેજી અનુવાદો સાથે, ખાતરી કરે છે કે પ્રદર્શન તેના આધ્યાત્મિક સારને જાળવી રાખીને બધા માટે સરળ રહે.
જેઓ અજાણ છે તેમના માટે, નૃત્યાંગના અને કોરિયોગ્રાફર તરીકેના તેમના કાર્ય ઉપરાંત, ડૉ. રત્નમ એક સાંસ્કૃતિક કાર્યકર છે જે સતત હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા અવાજો અને ભૂલી ગયેલી સ્ત્રી કથાઓને સ્ટેજ પર રજૂ કરે છે. સંગીત નાટક અકાદમી પુરસ્કાર ઉપરાંત, તેમને તમિલનાડુ સરકાર દ્વારા કલાઈમામણિ પુરસ્કાર અને ભારતીય શાસ્ત્રીય નૃત્ય સમુદાયના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત પુરસ્કારોમાંના એક - નૃત્ય ચૂડામણિ પુરસ્કાર પણ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.
`નાચિયાર નેક્સ્ટ` પહેલાથી જ ભારતભરના દર્શકોના દિલ જીતી ચૂક્યું છે, અને ચેન્નાઈ, બેંગલુરુ, નવી દિલ્હી અને પુડુચેરી જેવા શહેરોમાં 24 શો કરી ચૂક્યું છે. 2025 સુધી આગળ વધતા, ડૉ. અનિતા રત્નમ આ પ્રોડક્શનને પુણે, કોલકાતા અને કોઈમ્બતુર લઈ જશે, અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળોથી પણ આમંત્રણો આવી રહ્યા છે.
