China Built Missile Shelters Near India Border: તિબેટમાં પેંગોંગ તળાવના પૂર્વ કિનારા પર, 2020 માં ભારત-ચીન અથડામણના સ્થળથી માત્ર 110 કિમી દૂર, બાંધકામ ઝડપી ગતિએ ચાલી રહ્યું છે.
ભારતની સરહદ નજીક નવા સંરક્ષણ કેન્દ્રના પુરાવા (તસવીર સૌજન્ય: સોશિયલ મીડિયા)
તિબેટમાં પેંગોંગ તળાવના પૂર્વ કિનારા પર, 2020 માં ભારત-ચીન અથડામણના સ્થળથી માત્ર 110 કિમી દૂર, બાંધકામ ઝડપી ગતિએ ચાલી રહ્યું છે. સેટેલાઇટ ફોટોઝ પરથી જાણવા મળ્યું છે કે ચીને ભારતીય સરહદ નજીક એક નવું હવાઈ સંરક્ષણ સંકુલ બનાવ્યું છે. તેમાં છુપાયેલા અને સુરક્ષિત મિસાઇલ લોન્ચર સાઇટ્સનો સમાવેશ થાય છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે આ ભારત સામે ચીનના હવાઈ સંરક્ષણને મજબૂત બનાવવાનો એક નવો પ્રયાસ છે.
ADVERTISEMENT
ગાર કાઉન્ટીમાં મિસાઇલ બંકર: ન્યોમા એરફિલ્ડ માટે ખતરો
સેટેલાઇટ છબીઓ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) થી માત્ર 65 કિલોમીટર દૂર ગાર કાઉન્ટીમાં એક નવું હવાઈ સંરક્ષણ કેન્દ્ર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. આ સ્થળ ભારતના તાજેતરમાં અપગ્રેડ કરાયેલા ન્યોમા એરફિલ્ડની સામે છે.
યુએસ કંપની ઓલસોર્સ એનાલિસિસ (ASA) ના સંશોધકોએ સૌપ્રથમ તેની ડિઝાઇન ઓળખી કાઢી, જેમાં કમાન્ડ અને કંટ્રોલ બિલ્ડિંગ, બેરેક, વાહન શેડ, શસ્ત્રો સંગ્રહ અને રડાર સાઇટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
સૌથી નોંધપાત્ર વાત એ છે કે, આ ટ્રાન્સપોર્ટર ઇરેક્ટર લોન્ચર (TEL) વાહનો માટે સ્લાઇડિંગ છત સાથે ઢંકાયેલ મિસાઇલ લોન્ચ પોઝિશન છે.
આ વાહનો લાંબા અંતરની HQ-9 સપાટીથી હવામાં પ્રહાર કરતી મિસાઇલ (SAM) સિસ્ટમો વહન કરે છે, ઉંચી કરે છે અને ફાયર કરે છે. ગુપ્તચર નિષ્ણાતો માને છે કે આ કઠણ બંકરો મિસાઇલોને છુપાવવા અને તેમને હુમલાથી બચાવવા માટે રચાયેલ છે.
પેંગોંગ નજીક એક સમાન સંકુલ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. પેંગોંગ તળાવના પૂર્વ કિનારે એક સમાન સંકુલ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. તેમાં પણ સમાન સુવિધાઓ છે: કમાન્ડ સેન્ટર, બેરેક, રડાર અને મિસાઇલ લોન્ચ બે.
યુએસ સ્પેસ ઇન્ટેલિજન્સ કંપની વેન્ટરની સેટેલાઇટ છબીઓ (29 સપ્ટેમ્બર સુધી) પુષ્ટિ કરે છે કે આ લોન્ચ બેઝની છત સરકી રહી છે. દરેક ખાડીમાં બે વાહનો સમાવી શકાય છે. એક છબીમાં છત ખુલ્લી દેખાઈ હતી, જે કદાચ લોન્ચર્સને દર્શાવે છે.
ASA વિશ્લેષકોએ જણાવ્યું હતું કે આ છતોમાં હેચ છે. લોન્ચર્સ છુપાયેલા રહેશે, અને હુમલા દરમિયાન, છત મિસાઇલો છોડવા માટે ખુલશે. આ દુશ્મનને TEL ક્યાં સ્થિત છે તે જાણવાથી અટકાવશે અને હુમલા સામે રક્ષણ પણ પૂરું પાડશે.
આ બંકર ભારત-તિબેટ સરહદ પર બાંધવામાં આવેલા પ્રથમ બંકર છે, પરંતુ અગાઉ દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં વિવાદિત ટાપુઓ પર ચીની લશ્કરી થાણાઓ પર જોવા મળ્યા છે.
જુલાઈથી બાંધકામ: કામ હજી અધૂરું છે
પેંગોંગ સંકુલનું પ્રારંભિક બાંધકામ જુલાઈના અંતમાં ભૂ-અવકાશી સંશોધક ડેમિયન સિમોન દ્વારા ઓળખવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ મિસાઈલ બંકરો હજુ સુધી ખુલ્લા નહોતા. પેંગોંગ નજીકનું કામ હજુ પણ અધૂરું છે.
ASA એ બીજી એક મુખ્ય વિશેષતા પણ પ્રકાશિત કરી: એક વાયર્ડ ડેટા કનેક્શન સિસ્ટમ જે HQ-9 સિસ્ટમને તેના કમાન્ડ સેન્ટર સાથે જોડશે, જેનાથી ઝડપી નિયંત્રણ શક્ય બનશે.
ભારત માટે આનો અર્થ શું છે?
આ નવા બંકરો ચીનની હવાઈ શક્તિને મજબૂત બનાવશે, ખાસ કરીને લદ્દાખ અને પૂર્વી લદ્દાખમાં. ન્યોમા એરફિલ્ડ ભારત માટે એક મહત્વપૂર્ણ લશ્કરી એરબેઝ છે. ગાર કાઉન્ટીની સામે આ બંકરો સીધો ખતરો ઉભો કરી શકે છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે ચીન તેની સરહદ સંરક્ષણ મજબૂત કરી રહ્યું છે. ભારતને પણ તેની દેખરેખ વધારવાની જરૂર પડશે. સેટેલાઇટ છબીઓ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ચીનની તૈયારીઓ ગંભીર છે.
