નેરુલના NRI વેટલૅન્ડમાં એક ઘાયલ રાજહંસ મળ્યું. તેના ડાબા પગમાં ઈજા થઈ હતી. તેને રેસ્ક્યૂ કરવામાં આવ્યો અને સારવાર પણ કરવામાં આવી. જો કે, આ ફ્લેમિંગોનું ડાબું પગ કાપવું પડ્યું. પણ હવે તે ટૂંક સમયમાં જ ફરીથી ઉડાન ભરી શકે છે.
ફ્લેમિંગો (ફાઈલ તસવીર)
નેરુલના NRI વેટલૅન્ડમાં એક ઘાયલ રાજહંસ મળ્યું. તેના ડાબા પગમાં ઈજા થઈ હતી. તેને રેસ્ક્યૂ કરવામાં આવ્યો અને સારવાર પણ કરવામાં આવી. જો કે, આ ફ્લેમિંગોનું ડાબું પગ કાપવું પડ્યું. પણ હવે તે ટૂંક સમયમાં જ ફરીથી ઉડાન ભરી શકે છે. મુંબઈના અખિલ ભારતીય શારીરિક ચિકિત્સા પુનર્વાસ સંસ્થાનના વ્યાખ્યાતા મકરંદ સર્રાફ અને તેમની ટીમે આ કિશોર પક્ષીને સફળતાપૂર્વક કૃત્રિમ પગ આપ્યો છે. કૃત્રિમ પગ લગાડવાથી તે ચાલી તો શકશે, પણ ઊડી નહીં શકે. ટીમનું આગામી લક્ષ્ય એક એવું કૃત્રિમ પગ બનાવવાનો છે જે તેને ઉડવામાં પણ મદદ કરી શકે.
આ રીતે ફ્લેમિંગો ઘાયલ હાલતમાં મળી આવ્યો હતો
એવું માનવામાં આવે છે કે પક્ષીનો પગ માછીમારીની જાળમાં કે નાયલોનની ફિશિંગ લાઇનમાં ફસાઈ ગયો હતો. વાઇલ્ડલાઇફ ફોટોગ્રાફર અભિજીત ચટ્ટોપાધ્યાયે સૌપ્રથમ તેને જોયો હતો. તેમણે વિકાસ બૈરાગીના નેતૃત્વમાં વન અધિકારીઓને ચેતવણી આપી હતી. પ્રારંભિક સારવાર પછી, તેને 15 મેના રોજ વેટલેન્ડમાં પાછો છોડી દેવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ તે તે જ જગ્યાએ ફરતો હતો. તેથી ટીમે તેને ચાલવામાં મદદ કરવા માટે તેને કૃત્રિમ પગ આપવાનું નક્કી કર્યું.
ADVERTISEMENT
ફોમ ઇમ્પ્રેશનનો વિચાર છોડી દેવામાં આવ્યો
સંસ્થાના ડિરેક્ટર ડૉ. અનિલ ગૌરે પ્રોજેક્ટને લીલી ઝંડી આપી. ત્યારબાદ 17 મેના રોજ પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસનો ઉપયોગ કરીને કૃત્રિમ પગ માટે માપન લીધું. પરંતુ પક્ષીને માનવ સંપર્કમાં મુશ્કેલી પડી રહી હતી, તેથી ફોમ ઇમ્પ્રેશનનો વિચાર છોડી દેવામાં આવ્યો.
આ રીતે કૃત્રિમ પગ બનાવવામાં આવ્યો
આ પછી, બે કંપનીઓ આગળ આવી. અમિત મુખર્જી, ડિરેક્ટર-સ્પેશિયલ પ્રોજેક્ટ્સ, ઓટ્ટો બોક હેલ્થકેર ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડ, કૃત્રિમ પગ બનાવવામાં મદદ કરી. પોડિયાપ્રો ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડના ઋષભ શાહે આંતરિક અસ્તર સામગ્રી પૂરી પાડી. ભૂમિકા રાઠોડે ટેકનિકલ વિગતો આપી.
ટીમે પગને બંધ પગથી બદલીને એક-પગવાળા ખુલ્લા પગમાં ફેરવ્યો. તે બાજુનો ટેકો પણ પૂરો પાડ્યો. આનાથી પાણીમાં તરવાની સમસ્યા હલ થઈ. તે 6 જુલાઈના રોજ ફીટ કરવામાં આવ્યો હતો. કૃત્રિમ પગથી ફ્લેમિંગોના સંતુલન, ગતિશીલતા અને બચવાની શક્યતા વધી છે.
19 જુલાઈના રોજ પરીક્ષામાં કોઈ ફિટમેન્ટ કે ત્વચાની સમસ્યા જોવા મળી નહીં
સરાફે કહ્યું કે કાર્બન ફાઇબરને એક્રેલિક રેઝિનના મેટ્રિક્સ સાથે ભેળવવાથી કૃત્રિમ પગ હળવો, મજબૂત, વોટરપ્રૂફ અને ટકાઉ રાખવામાં મદદ મળી. તે વેડિંગ પક્ષીની જીવનશૈલી માટે યોગ્ય છે. કૃત્રિમ પગ બનાવવામાં વપરાતા કાર્બન ફાઇબરનો ઉપયોગ વિમાન અને રેસિંગ કારમાં પણ થાય છે. આ પગને હળવો તેમજ મજબૂત બનાવે છે. પાણીમાં ચાલતા પક્ષી માટે તે ખૂબ જ સારો છે. આ કૃત્રિમ પગ ફ્લેમિંગો માટે નવી આશા લઈને આવ્યો છે.
