Petition Filed Against Death by Execution: સુપ્રીમ કોર્ટમાં તાજેતરમાં દાખલ કરાયેલી એક અરજીમાં ભારતમાં ફાંસીની સજાની પદ્ધતિ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. અરજી અનુસાર, ફાંસીની વર્તમાન પદ્ધતિ અત્યંત અમાનવીય અને બર્બર છે અને તેમાં ફેરફારની જરૂર છે.
પ્રતીકાત્મક તસવીર (સૌજન્ય: મિડ-ડે)
સુપ્રીમ કોર્ટમાં તાજેતરમાં દાખલ કરાયેલી એક અરજીમાં ભારતમાં ફાંસીની સજાની પદ્ધતિ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. અરજી અનુસાર, ફાંસીની વર્તમાન પદ્ધતિ અત્યંત અમાનવીય અને બર્બર છે અને તેમાં ફેરફારની જરૂર છે. જો કે, અરજી પર સુનાવણી દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે સરકાર આ પદ્ધતિ બદલવા તૈયાર નથી. સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે કહ્યું હતું કે સમસ્યા એ છે કે સરકાર આ અંગે કોઈ નિર્ણય લેવા તૈયાર નથી. હકીકતમાં, કેન્દ્રએ કોર્ટને કહ્યું છે કે મૃત્યુદંડની સજા પામેલા દોષિતોને મૃત્યુદંડના વિકલ્પો, જેમ કે ઘાતક ઇન્જેક્શન, પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપવો ખૂબ વ્યવહારુ ન હોઈ શકે.
ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથ અને સંદીપ મહેતાની બેન્ચ આ અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી. અરજી દાખલ કરનારા વરિષ્ઠ વકીલ ઋષિ મલ્હોત્રાએ દલીલ કરી હતી કે દોષિત કેદીને મૃત્યુદંડ માટે ફાંસી અથવા ઝેરી ઇન્જેક્શનનો વિકલ્પ આપવામાં આવે. અરજદારે કહ્યું, "મૃત્યુદંડ માટે શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિ ઝેરી ઇન્જેક્શન છે. આ પદ્ધતિ અમેરિકાના 50 માંથી 49 રાજ્યો દ્વારા અપનાવવામાં આવી છે." તેમણે વધુમાં દલીલ કરી હતી કે ઘાતક ઇન્જેક્શન દ્વારા મૃત્યુદંડ એક માનવીય અને સભ્ય પદ્ધતિ છે, જ્યારે ફાંસી એક ક્રૂર અને બર્બર પદ્ધતિ છે. આ પદ્ધતિમાં, શરીર લગભગ 40 મિનિટ સુધી દોરડા પર લટકતું રહે છે.
ADVERTISEMENT
સરકાર પરિવર્તન માટે તૈયાર નથી - સુપ્રીમ કોર્ટ
દલીલો સાંભળીને, ન્યાયાધીશ મહેતાએ કેન્દ્ર સરકારનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા વકીલને સૂચન કર્યું કે તેઓ અરજદારના પ્રસ્તાવ પર સરકારને સલાહ આપે. કેન્દ્ર સરકારના વકીલે જવાબ આપ્યો, "પ્રતિ-સોગંદનામામાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે દોષિતોને વિકલ્પ આપવો વ્યવહારુ નથી." ન્યાયાધીશ મહેતાએ જવાબ આપ્યો, "સમસ્યા એ છે કે સરકાર સમય સાથે બદલાવા તૈયાર નથી. સમય જતાં વસ્તુઓ બદલાઈ ગઈ છે." બેન્ચે આ મામલાની વધુ સુનાવણી 11 નવેમ્બર પર મુલતવી રાખી.
અરજીમાં શું છે?
નોંધનીય છે કે માર્ચ 2023 ની શરૂઆતમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે તે મૃત્યુદંડની સજા પામેલા દોષિતોને ફાંસી આપવાનું ઓછું પીડાદાયક છે કે કેમ તે તપાસવા માટે નિષ્ણાતોની એક સમિતિ બનાવવાનું વિચારી શકે છે. કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી ફાંસીની પદ્ધતિ સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ડેટા પણ માગ્યો હતો. જો કે, બેન્ચે સ્પષ્ટ કર્યું કે તે સરકારને મૃત્યુદંડની કોઈ ચોક્કસ પદ્ધતિ અપનાવવાનો નિર્દેશ આપી શકતી નથી. દરમિયાન, ઋષિ મલ્હોત્રાએ 2017 માં મૃત્યુદંડ આપવાની વર્તમાન પ્રથાનો અંત લાવવા અને નસમાં ઝેરી ઇન્જેક્શન, ગોળીબાર, વીજળીનો કરંટ અથવા ગેસ ચેમ્બર જેવી ઓછી પીડાદાયક પદ્ધતિઓ અપનાવવાની માગ કરતી જાહેર હિતની અરજી દાખલ કરી હતી.
